Ruimtevaartnieuws

Hubble Space Telescope is in veilige mode, maar geen paniek

Een van Hubble’s gyroscopen geeft foutmeldingen maar verder verkeert de telescoop in goede gezondheid.

De Hubble Space Telescope
De Hubble Space Telescope. Credit: NASA

Afgelopen woensdag, 29 november 2023, bevestigde NASA dat de Hubble-telescoop op 23 november automatisch in de veilige modus ging. Dat is de derde keer dat dit gebeurt sinds 19 november. Wetenschappers verzekeren dat de telescoop in goede gezondheid verkeert en dat ze eraan werken om het probleem op te lossen en Hubble weer in bedrijf kunnen nemen.

De reden voor de onderbreking van de activiteiten ligt in problemen met een van de gyroscopen van de telescoop. Gyroscopen zijn over het algemeen apparaten met snel draaiende wielen of circulerende lichtstralen die kunnen helpen bepalen of een object in de richting wijst waarin we willen dat het zich richt. De gyroscopen van de Hubble zijn behoorlijk belangrijk aangezien de in een baan om de Aarde draaiende telescoop bedoeld is om zeer specifieke gebieden in de verre ruimte te identificeren en in beeld te brengen, zodat wetenschappers deze vanaf de Aarde kunnen onderzoeken. Meer specifiek meten ze, volgens NASA, de draaisnelheid van de telescoop om die richtingsmetingen te verkrijgen.

In 2009 werden zes nieuwe gyroscopen in de Hubble geïnstalleerd. Dit werd gedaan tijdens de vijfde en laatste onderhoudsmissie van de Space Shuttle – waarbij astronauten feitelijk naar een baan om de Aarde vlogen en fysiek de telescoop onderhielden – maar er zijn nog maar drie gyroscopen operationeel. Het is een van die drie, zo legt NASA uit, die voor problemen lijkt te zorgen.

Het lijkt erop dat deze “defecte” gyroscoop fluctuerende metingen levert. Die schommelingen brachten Hubble aanvankelijk op 19 november in de automatische veilige modes waarin hij zich momenteel bevindt, maar wetenschappers brachten hem de volgende dag weer online. Op 21 november ging het weer mis maar het team wist Hubble opnieuw te activeren. De meest recente veilige modus, op 23 november 2023, is echter nog steeds van kracht.

In de veilige modus worden er geen wetenschappelijke waarnemingen uitgevoerd en wacht de telescoop op nieuwe instructies vanaf de Aarde.

Het is niet de eerste keer dat de telescoop problemen heeft met zijn gyroscopen. In 2018 ging Hubble voor bijna de exact dezelfde situatie in veilige modus. Die was misschien nog een beetje erger want toen faalde een gyroscoop tijdens die uitval volledig.

NASA zegt bovendien dat Hubble niet eens echt alle drie de resterende gyroscopen hoeft te gebruiken. Het team maakt gebruik van de hele set voor de maximale efficiëntie, maar in theorie kan de telescoop prima met één gyroscoop functioneren.

Hubble is sinds zijn lancering in 1990 een belangrijk instrument voor astronomen en astronomen hopen dat de telescoop nog vele jaren samen met de Webb-telescoop kan functioneren.

Eerste publicatie: 2 december 2023
Bron: NASA & anderen