Zonnestelsel Nieuws

is onze Zon een beetje lui?

Is onze Zon een beetje lui?
Flakkerende, actieve gebieden van de Zon worden in dit beeld belicht door waarnemingen met verschillende telescopen te combineren. De hoogenergetische röntgenstraling van de Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR) van de NASA wordt weergegeven in blauw, de laag-energetische röntgenstraling, waargenomen door de Japanse Hinode ruimtesonde is weergegeven in groen en het extreem ultraviolet licht dat is waargenomen door het Solar Dynamics Observatory van de NASA is weergegeven in geel en rood. Alle drie de telescopen maakten deze opnames op 29 april 2015 omstreeks dezelfde tijd. Credit: NASA / JPL-Caltech / GSFC / JAXA.

De magnetische activiteit van de Zon leidt tot zonnevlammen, uitbarstingen van de corona en ander ruimteweer dat effect heeft op de Aarde. Gelijkaardige activiteit bij andere sterren kan mede bepalen of exoplaneten bewoonbaar zijn. In een onderzoek dat onlangs in het tijdschrift Science werd gepubliceerd analyseerde een internationaal team van astronomen de helderheidsvariaties van 369 sterren die op onze Zon lijken. De bepaalden de activiteit van deze sterren en ze vonden dat onze Zon minder actief is dan andere zonachtige sterren in de onderzochte groep.

Net als andere sterren op de hoofdreeks heeft de Zon een krachtig magneetveld dat donkere zonnevlekken opwekt, heldere zonnevlammen en andere zichtbare kenmerken.

Deze magnetische afdrukken veranderen in de tijd en de kunnen tijdelijk effect hebben op de variabiliteit van het sterlicht, waardoor onze Zon bijvoorbeeld door een 11-jarige cyclus van hogere en lagere activiteit gaat.

Het magneetveld van de Zon begrijpen is belangrijk om de toekomst van de Zon te voorspellen maar astronomen discussiëren of de activiteit van de Zon zal afnemen of in de toekomst nog zal gaan toenemen.

“De snelheid waarmee een ster om zij eigen as draait is daarbij een cruciale variabele. De rotatie van een ster draagt bij aan het opwekken van zijn magneetveld n een dynamo-effect in zijn binnenste”, aldus coauteur Dr. Solanki va het max Planck Institut für Sonnensystemforschung en de School of Space Research van de Kyung Hee universiteit.

“Het magneetveld is de drijvende kracht die verantwoordelijk is voor alle fluctuaties in de activiteit.”

“De toestand van het magneetveld bepaalt hoe vaak de Zon energetische straling uitzendt en in krachtige uitbarstingen geladen deeltjes op hoge snelheid de ruimte ingooit, hoe talrijk donkere zonnevlekken en heldere gebieden aan het oppervlak zijn – en dus hoe helder de Zon schijnt.”

De helderheidsveranderingen van onze Zon
Helderheidsveranderingen van de Zon en de zonachtige ster KIC 7849521. Credit: Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung / hormesdesign.de.

Dr. Solanki en zijn collega’s vergeleken de helderheidsvariaties van de Zon met waarnemingen van 369 zonachtige sterren met eenzelfde massa, temperatuur, samenstelling en rotatie-eigenschappen.

De onderzoekers combineerden 4 jaar van waarnemingen van de Kepler Space Telescope van de NASA met astrometrische gegevens van de Gaia ruimtetelescoop van de ESA.

De vonden dat de meeste sterren actiever waren dan de Zon. Vaak waren deze sterren vijf keer meer veranderlijker dan de Zon tijdens de laatste 140 jaar was.

Volgens coauteur Dr. Shapiro van het Max Planck Institut für Sonnensystemforschung waren de onderzoekers verrast dat de meeste zonachtige sterren zo veel meer actiever waren dan onze Zon.

De auteurs beschrijven verschillende mogelijke verklaringen voor hun waarnemingen, waaronder mogelijkheden dat de Zon over een grotere tijdsschaal veel veranderlijker is, of dat de Zon van andere zonachtige sterren verschilt op een manier die nog niet is herkend.

Volgens hoofdauteur Dr. Reingold is onze Zon inmiddels bijna 4,6 miljard jaar oud en is het aannemelijk dat de Zon al duizenden jaren door een rustige fase gaat en dat we daarom een vertekend beeld van onze ster hebben.

Artikel: Timo Reinhold et al. 2020. The Sun is less active than other solar-like stars. Science 368 (6490): 518-521

Eerste publicatie: 2 mei 2020
Bron: diverse persberichten