Krachtige zonnestorm verstoort radiosignalen in Noord-Amerika
De Zon ontketende zijn tweede X-flare in minder dan drie dagen – en we moeten ons schrap zetten voor meer van dergelijke.
Een krachtige zonnevlam verstoorde maandag 7 augustus radio- en navigatiesignalen in Noord-Amerika. De zonnevlam, geclassificeerd als een X1.5, was de 20ste zonnevlam – de krachtigste zonnevlamcategorie – van de huidige 11-jarige cyclus, die volgend jaar zijn maximum zal bereiken.
Zonnevlammen zijn energetische stralingsflitsen die exploderen uit magnetisch dichte, koele gebieden op het oppervlak van de Zon. Die koele gebieden staan bekend als zonnevlammen. Reizend met de snelheid van het licht komen de fotonen van deze zonnevlammen in acht minuten aan op onze planeet. Terwijl de straling van de zonnevlammen interageert met deeltjes in de ionosfeer van de Aarde, het gebied van de atmosfeer op hoogten tussen 80 en 650 kilometer, geeft het de ionosfeer een superlading. Deze veranderingen hebben vervolgens invloed op radio- en satellietsignalen die door dit gebied gaan.
De black-out van maandag was er eentje van categorie 3 op een schaal van 5, ontwikkeld door de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA).
De X1.5 zonnevlam veroorzaakte een R3 sterke radio black-out gebeurtenis aan de dagverlichte kant van de Aarde (het grootste deel van de VS en Canada en de Stille Oceaan). Frequenties onder de 5 MHz werden het meest beïnvloed en navigatiesignalen verslechterden.
De zonnevlam barstte uit de grootste en meest actieve zonnevlekkengroep die momenteel zichtbaar is op de schijf van de Zon en kwam slechts twee dagen na een iets zwakkere X-flare die op zaterdag 5 augustus plaatsvond.
Naast deze twee krachtige zonnevlammen ontketende de Zon de afgelopen dagen ook meerdere gematigde zonnevlammen waarvan er drie in de afgelopen 24 uur plaatsvonden.
Het Amerikaanse KNMI gaf een waarschuwing voor een milde zonnestralingsstorm vanwege de aanwezigheid van geladen zonnedeeltjes in de atmosfeer van de Aarde, een gevolg van die zonnevlammen. In extreme gevallen kunnen deze geladen deeltjes een stralingsgevaar vormen voor astronauten in de ruimte en passagiers en bemanningen van vliegtuigen die over poolgebieden reizen. Ze kunnen ook satellieten in een baan om de Aarde beschadigen. De huidige gebeurtenis, een milde categorie 1, zou echter vrij onschuldig moeten zijn.
Het Met Office (Amerikaanse KNMI) voorspelt dat er nog meer sterke zonnevlammen kunnen optreden terwijl de grote zonnevlekkengroep zichtbaar blijft op de Zon. Dat bedreigende gebied zou echter binnen de twee komende dagen achter de rand van de Zon moeten verdwijnen.
Ondertussen zetten de experts zich echter schrap voor de komst van twee coronale massa-ejecties (CME’s), enorme wolken van gemagnetiseerd gas die vaak samen met zonnevlammen aan de Zon ontsnappen. CME’s die de Aarde raken kunnen een ander type fenomeen veroorzaken, bekend als een geomagnetische storm, omdat ze interageren met het magnetische veld van de Aarde.
Geomagnetische stormen produceren prachtige poollichten maar kunnen ook problemen veroorzaken voor satellietexploitanten omdat ze de atmosfeer van de Aarde doen opzwellen. In de ernstigste gevallen kunnen geomagnetische stormen elektriciteitsnetten en telecommunicatienetwerken uitschakelen. De aankomende geomagnetische storm zou een sterk G3-niveau kunnen bereiken.
Eerste publicatie: 9 augustus 2023
Bron: space.com
