Komeet Thatcher zorgt voor de Lyriden
De meteorenzwerm der Lyriden wordt al meer dan 2700 jaar waargenomen.
De Lyriden hebben hun maximum rond 22 april. Het is geen flitsende meteorenzwerm zoals sommige anderen maar de Lyriden zijn bekend omdat ze ongewone pieken in hun activiteit vertonen. Een typische meteorenzwerm heeft een piek tussen 5 en 20 meteoren per uur per er zijn uitschieters tot 100 of meer meteoren per uur.
In 2022 passeert de Aarde tussen 14 en 30 april door het achtergelaten puin dat de Lyriden veroorzaakt en de piek wordt veracht in de avond van 22 april 2022.
Chinese astronomen namen de zwerm al waar in 687 voor Christus. De bron van de Lyriden is de komeet Thatcher. Deze komeet werd tijdens zijn laatste dichtste nadering tot de Aarde in 1861 ontdekt door de amateurastronoom A.E. Thatcher. Men verwacht dat de komeet in 2276 terugkeert naar de binnenste delen van het zonnestelsel.
Historische waarnemingen van de Lyriden
De Lyriden zijn de afgelopen 2700 jaar door verschillende culturen waargenomen en opgetekend. Chinese astronomen noteerden opmerkelijke uitbarstingen in 687 voor Christus en 15 voor Christus. In 1135 rapporteerden Koreaanse astronomen over de Lyriden.
In 1803 rapporteerden Amerikaanse astronomen de meteoren van de Lyriden als raketten aan de hemel. In 1922 werd er vanuit Griekenland een uitbarsting gerapporteerd, in 1945 zagen waarnemers in Japan een sterk verhoogde activiteit en in 1982 was er vanuit de Verenigde Staten een verhoogde activiteit te zien.
Waar vinden we de Lyriden?
Het lijkt erop dat de Lyriden van de heldere ster Wega in het sterrenbeeld Lier komen. De meteorenzwerm dankt dan ook zijn naam aan dit sterrenbeeld. De radiant is gemakkelijk te vinden want Wega is een van de helderste sterren die zelfs bij matige lichtvervuiling nog is te zien. De meteoren echter zijn veel lichtzwakker en het beste te bekijken onder een donkere sterrenhemel.
Als je meteoren wil gaan kijken ga dan op tijd naar buiten en laat je ogen ongeveer 30 minuten aan de duisternis wennen. Kijk weg van de radiant want dan kun je meteoren langer zien. Kijk je rechtstreeks richting het sterrenbeeld Lier dan zie je alleen korte meteoren die rechtstreeks op je af lijken te komen.
De Lyriden behoren niet tot de helderste meteoren maar ze zijn wel bekend om hun heldere nalichtende sporen die gedurende verschillende seconden zichtbaar blijven. Een typische Lyride beweegt met een snelheid van ongeveer 50 kilometer per seconde.
Ofschoon de meteoren uit Lier lijken te komen zijn het in werkelijkheid brokstukjes van de komeet Thatcher.
Bij het naderen van de Zon beginnen kometen door de hitte van de Zon te verdampen en breekt er ijs en puin van de kern af. Dit zorgt voor een stofspoor in de ruimte. In et geval van het stofbaan van Thatcher beweegt de Aarde daar jaarlijks doorheen en zien we een schouwspel dat we de meteorenzwerm der Lyriden noemen.
Het bepalen van de baan van het stof leunt zwaar op fotografische en radarwaarnemingen en die zijn niet ieder jaar mogelijk. Daarom zijn er gaten in de data en dus onze kennis over de meteorenzwerm maar het lijkt erop dat jaren van verhoogde activiteit worden voorafgegaan door uitbarstingen van zwakkere meteoren voor het normale meteorenmaximum.
Eerste publicatie: 14 april 2022
Bron: space.com
