Kraz – Bèta Corvi

Bèta Corvi – Kraz is een gele heldere reus in het sterrenbeeld Corvus – Raaf. De ster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 2,65 en is daarmee de op een na helderste ster. Kraz is ongeveer 146 lichtjaar van de Aarde verwijderd. Het is een van de vier sterren die het asterisme Spica’s Spanker vormen. Dit is een vierhoekig asterisme dat de weg wijst naar Spica, de helderste ster in Maagd – Virgo.

Type ster

Kraz is een heldere reus van spectraalklasse G5 III. De ster heeft een massa van 3,7 zonsmassa en een straal van 16 keer die van de Zon. De straal is afgeleid van de hoekdiameter van 3,30 milliboogseconden. Kraz heeft een effectieve temperatuur van 5100 Kelvin en de lichtsterkte bedraagt 164 keer die van de Zon. Bèta Corvi draait langzaam om zijn as, de geprojecteerde rotatiesnelheid bedraagt 8 km/s en dat leidt tot een rotatieperiode van 180 dagen. De leeftijd van Bèta Corvi wordt geschat op 260 miljoen jaar.

Kraz is een variabele ster waarvan de helderheid varieert tussen magnitude 2,60 en 2,66. Daarnaast is het een zwakke barium ster en dat duidt op een meer massievere begeleider in het verleden, een koolstofster op de asymptotische reuzentak waarvan materiaal naar Kraz is verplaatst en daar het oppervlakte verontreinigde toen die begeleider zich nog steeds op de hoofdreeks bevond. Als er een dergelijke begeleider zou zijn dan zou dit nu een zwakke witte dwerg moeten zijn, echter er is tot nu toe geen begeleider gevonden.

Wetenswaardigheden

Kraz, Algorab, Gienah en Minkar vormen een asterisme dat bekend is als Spica’s Spanker. Het asterisme bevindt zich ten zuidwesten van Spica en stelt een soort zeil voor. Een lijn getrokken van Gienah door Algorab leidt naar Spica, de helderste ster in Maagd – Virgo.

Naamgeving

De naam Kraz is afkomstig van de Tsjechische astronoom Antonin Bečvář die in 1951 de naam gebruikte in zijn steratlas Atlas Coeli. De herkomst van de naam is onbekend. Op 1 juni 2018 werd de naam overgenomen door de Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie.

In het oude China was Bèta Corvi bekend als 軫宿四 (Zhěn Sù sì), de Vierde Ster van Strijdwagen. In de Chinese astronomie bestond het Strijdwagen-asterisme uit Kraz, Gienah, Algorab en Minkar, dezelfde sterren die het westerse Spica’s Spanker vormen. Strijdwagen is een van de zuidelijke Huizen van de Vermiljoenen Vogel.

Locatie

Omdat de ster in de buurt van Spica ligt is Kraz gemakkelijk te vinden. De ster maakt ook deel uit van een herkenbaar asterisme. Hoewel het Spanker-asterisme gebruikt kan worden om Spica te identificeren, zijn de sterren aanzienlijk zwakker dan Spica en is het gemakkelijker om Spica te gebruiken om het Spanker te vinden. Spica ligt op een denkbeeldige gebogen lijn die zich uitstrijkt van de sterren van de steel van de Grote Beer – Alioth, Mizar en Alkaid – naar het zuiden. Arcturus, de 4^de helderste ster aan de hemel, is de eerste heldere ster langs de lijn en Spica is de tweede.

Spica’s Spanker bevindt zich ten zuidwesten van Spica en Kraz markeert de zuidoostelijke (links beneden) hoek van het asterisme.

Kraz kan worden gebruikt om twee relatief heldere deepsky objecten op te zoeken. Ten zuiden van de ster, in het naburige sterrenbeeld Hydra – Waterslang bevindt zich de bolhoop Messier 68. De bolhoop heeft een schijnbare helderheid van magnitude 9,67 en is ongeveer 33.600 lichtjaar van ons verwijderd. Messier 68 is met behulp van een verrekijker te vinden maar het beste zichtbaar in middelgrote telescopen.

Ten westen van de ster bevindt zich het balkspiraalstelsel NGC 4462. Dit stelsel heeft een schijnbare grootte van 3,6 bij 1,3 boogminuten en een visuele helderheid van magnitude 11,5.

Sterrenbeeld

Kraz bevindt zich in het sterrenbeeld Corvus – Raaf. Het stelt de mythische kraai voor die Apollo stuurde om hem water te brengen. Corvus is een van de Griekse sterrenbeelden die in de 2^de eeuw na Christus door de astronoom Claudius Ptolemeus in de Almagest werden beschreven.

Corvus beslaat een oppervlakte van 184 vierkante graden aan de zuidelijke sterrenhemel en het is een van de kleinere sterrenbeelden. In grootte is de Raaf het 70^ste sterrenbeeld van de 88 die we kennen. Het is ook geen bijzonder opvallend sterrenbeeld want slechts drie van zijn helderste sterren zijn helderder dan magnitude 3,00.

Corvus – Raaf is het best bekend om Spica’s Spanker, een asterisme gevormd door zijn helderste sterren en om de thuisbasis van de beroemde Antennae-stelsels (NGC 4038 en NGC 4039), een interacterend paar dat een waarschijnlijke toekomst van de Melkweg- en Andromedastelsels laat zien wanneer ze beginnen te fuseren. NGC 4038 is het centrale sterrenstelsel van de NGC 4038-groep, waartoe ook NGC 4039, het balkspiraalstelsel NGC 4027, het elliptische sterrenstelsel NGC 4033, het spiraalstelsel NGC 3981 en het sterrenstelsel NGC 4024 behoren. Raaf bevat ook de planetaire nevel NGC 4361 die een schijnbare helderheid van magnitude 10,9 heeft.

Opvallende sterren in de Raaf zijn onder meer de blauwe reus Gienah, de oranje reus Minkar, de dubbelster Algorab en de hoofdreeksster Eta Corvi die twee puinschijven heeft en de eclipserende dubbelstersystemen SX Corvi en VV Corvi.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky objecten in de Raaf waar te nemen is de maand mei als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon klimt. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar vanaf locaties tussen 60° en -90°.

De 10 helderste sterren in de Raaf zijn Gienah (Gamma Crv, mag. 2,59), Kraz (Bèta Crv, mag. 2,65), Algorab (Delta Crv, mag. 2,96), Epsilon Corvi (mag. 3,02), Alchiba (Alpha Crv, mag. 4,03), Eta Corvi (mag. 4,29 – 4,32), HD 107418 (mag. 5,14), VV Corvi (mag. 5,19 – 5,34), TY Corvi (31 Crv, mag. 5,19 – 5,23) en Zeta Corvi (mag. 5,21).

Bèta Corvi – Kraz

Eerste publicatie: 5 april 2024
Bron: Wikipedia & anderen

• Bluesky
• Facebook
• Threads
• X
• Mastodon
• Mail