Mars Express ziet twee enorme valleien in Valles Marineris
De nieuwe opname, gemaakt door de High Resolution Stereo Camera (HRSC) aan boord van de Europese Mars Express toont delen van Ius Chasma en Tithonium Chasma – twee landschappelijk verschillende tektonische kloven in het westen van Valles Marineris op Mars.
Toen de Mariner 9 van de NASA in 1971 Mars bereikte en de planeet vanuit een baan begon te verkennen was er aanvankelijk grote teleurstelling: vrijwel niets was te zien op de afbeeldingen die naar de Aarde werden gestuurd.
Op dat moment woedde er een planeet omvattende stofstorm op Mars waardoor het onmogelijk was om het oppervlak te zien. Alleen de toppen van de hoogste vulkanen staken uit het eentonige grijs. Begin 1972 verbeterde het weer op Mars, het stof was neergedaald en Mariner 9 kon een onderzoek van de rode planeet gaan uitvoeren.
Een van de meest indrukwekkende structuren die werden waargenomen was een kloof van 4000 kilometer lang, 200 kilometer breed en 7 kilometer diep. Ter ere van de missie kreeg deze structuur, opengescheurd door tektonische krachten, de naam Valles Marineris – de valleien van Mariner. Men denkt dat de structuur is ontstaan door het uiteendrijven van tektonische platen.
De nieuwe HRSC-afbeelding van de Mars Express toont Ius Chasma (boven) en Tithonium Chasma (onder) – twee scheuren die deel uitmaken van het westelijke deel van Valles Marineris.
Van oost naar west gemeten heeft Tithonium Chasma een grootte van ongeveer 805 kilometer en Ius Chasma van 840 kilometer.
Hoewel deze afbeeldingen met hoge resolutie ongelooflijke oppervlaktedetails laten zien realiseren we ons pas als we naar een hoogtekaart kijken hoe spectaculair diep de chasmata zijn – tot 7 km, aldus de onderzoekers van ESA.
In Tithonium Chasma zorgt een donkerdere zandsoort voor een kleurcontrast in het beeld. Dit zand is mogelijk afkomstig uit het nabijgelegen vulkanische Tharsis. Naast de donkere zandduinen bevinden zich twee lichtgekleurde heuvels. Deze heuvels lijken met een hoogte van meer dan 3 kilometer meer op bergen.
Hun oppervlakken zijn door de harde wind op Mars sterk geërodeerd. Dit geeft aan dat ze van een zachter materiaal zijn gemaakt dan de omringende rots. Tussen de twee heuvels zien we een reeks kleinere hobbels. Het Mars Express-team vond eerder waterhoudende sulfaatmineralen in deze regio. Dit suggereert dat deze hobbels kunnen zijn ontstaan toen vloeistof die ooit de chasma vulde, verdampte. Deze theorie wordt overigens nog fel bediscussieerd. Links van de heuvel zie we volledig kunnen zien kunnen we parallelle lijnen en puinhopen zien die wijzen op een recente aardverschuiving.
De aardverschuiving werd veroorzaakt door de ineenstorting van de wand van de kloof aan de rechterkant en omdat er geen sterke erosie zichtbaar is, waarschijnlijk relatief recent opgetreden
Ook de knoestige vloer van Ius Chasma is fascinerend.
Toen tektonische platen uit elkaar werden getrokken lijken ze grillige rotsdriehoeken te hebben gemaakt die eruitzien als een rij haaientanden. In de loop van de tijd zijn deze rotsformaties ingestort en geërodeerd.
Eerste publicatie: 23 juli 2022
Bron: ESA & Sci-News