NGC 2170 – de Engelnevel

NGC 2170 is een reflectienevel die ongeveer 2700 lichtjaar van ons is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Monoceros – Eenhoorn. De nevel maakt deel uit van Monoceros R2, een van de meest nabije massieve stervormingsgebieden tot de Zon. De nevel heeft de aanduiding NGC 2170 in de New General Catalogue.

NGC 2170 is het meest westelijke en helderste deel van Monoceros R2, een gigantische moleculaire wolk. De stoffige nevel reflecteert het licht van nabije hete sterren en bevat in zijn centrum een compact HII-gebied dat als PKS 0605-06 is gecatalogiseerd.

Infrarode waarnemingen laten zien dat er nog steeds stervorming plaatsvindt in de nevel. De massieve jonge sterren worden bedekt door dikke stofwolken en zijn in zichtbaar licht niet zichtbaar, maar ze schijnen wel op infrarode golflengtes. Hun sterke sterwinden en straling zijn verantwoordelijk voor de vorm van het gas en stof in de nevel.

Monoceros R2 is een R-associatie, een stellaire associatie waarvan de leden reflectienevels verlichten. NGC 2170 is een van de vele blauwachtige nevels in het gebied van Monoceros R2. De moleculaire wolk bevat ook een compact rood emissiegebied en vele donkere absorptienevels.

NGC 2170 is ook gecatalogiseerd als de infraroodbron Mon R2 IR33. De infrarood bron is een massief protostellair system dat in twee componenten, A en B, is opgelost. Deze nieuw gevormde sterren bevinden zich nog in hun protostellaire omhulsels en trekken materie aan vanuit hun moederwolken.

De infraroodbron wordt geassocieerd met een heldere watermaser en een van de helderste OH-masers aan de hemel. Watermasers worden vaak aangetroffen in moleculaire wolken. De heldere, intense exemplaren worden doorgaans waargenomen in ultracompacte HII-gebieden of worden geassocieerd met nieuw gevormde sterren nabij de randen van zeer dicht materiaal.

De afstand tot NGC 2170 is onzeker, de meeste schattingen liggen in de buurt van 2700 lichtjaar.

Wetenswaardigheden

De Engelnevel – NGC 2170 werd op 6 oktober 1784 gevonden door de Engelse astronoom William Herschel. Hij zag de nevel door zijn 18,7 inch refractor en catalogiseerde hem als IV 19. Zijn zoon John Herschel catalogiseerde de nevel als GC 1362 en de Deense astronoom John Louis Emil Dreyer nummerde hem NGC 2170 in zijn New General Catalogue.

Het Monoceros R2-gebied heeft een totale massa van 3,80 * 10⁴ zonsmassa. Het stervormingsgebied bevat ook de infrarode bron R2 IRS2, die de belangrijkste verlichtingsbron is.

Monoceros R2 is zichtbaar als een serie van reflectienevels die zich over 2,4° aan de hemel uitstrekken, dit komt overeen met een fysieke grootte van 35 parsec. De moleculaire wolk bevindt zich op een afstand van 830 parsec, vrijwel precies tussen de moleculaire wolken Orion A en Orion B en de Canis Major OB1-associatie. De moleculaire wolken van Orion bevinden zich op ongeveer 400 parsec afstand en Canis Major OB1 bevindt zich op 1200 parsec afstand.

Locatie

NGC 2170 bevindt zich in het sterrenbeeld Eenhoorn – Monoceros. De nevel bevindt zich nabij de denkbeeldige lijn doorgetrokken vanuit de Gordel van Orion richting Sirius. De nevel bevindt zich in de buurt van de oranje reus Gamma Monocerotis van magnitude 4,0. Dit is een van de helderste sterren in het sterrenbeeld. De reflectienevels NGC 2182, NGC 2185 en NGC 2183 bevinden zich in hetzelfde gebied.

Monoceros – Eenhoorn is een van de zwakkere noordelijke sterrenbeelden maar wordt omringd door verschillende sterren van de eerste magnitude die als leidraad kunnen worden gebruikt. Het grootste deel van de hemelse eenhoorn bevindt zich binnen de Winterdriehoek die wordt gevormd door Betelgeuze, Sirius en Procyon.

Gamma Monocerotis bevindt zich ongeveer op het midden van de denkbeeldige lijn die Betelgeuze verbindt met Procyon. Het is de helderste ster in dit gebied. Met een visuele helderheid van magnitude 4,0 is het geen opvallende ster maar de ster is wel zichtbaar onder goede omstandigheden. De Engelnevel zelf bevindt zich iets minder op de helft van de afstand tussen Sirius en Bellatrix op de schouder van Orion

NGC 2170 ligt slechts ± 6° ten zuiden van de hemelevenaar en is gedurende ten minste een deel van het jaar vrijwel overal zichtbaar. Het is een uitdagend object voor amateurtelescopen en kan het beste worden waargenomen met grote instrumenten. Het Monocerotis R2-gebied is een populair doelwit voor astrofotografen omdat het meerdere nevels herbergt in hetzelfde brede gezichtsveld.

Voor noordelijke waarnemers is het sterrenbeeld Monocerotis gedurende de wintermaanden zichtbaar. De beste tijd van het jaar om de Engelnevel en andere deepsky-objecten in het sterrenbeeld Eenhoorn – Monoceros waar te nemen is tijdens de maand februari als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon komt.

NGC 2170 – de Engelnevel

Eerste publicatie: 2 februari 2025
Bron: wikipedia & vele anderen