Zonnestelsel Nieuws

Vandaag zijn we het dichtste bij de Zon

het perihelium en het aphelium van de Aarde

Vandaag, 5 januari 2020, om 08:48 uur bevond ze Aarde zich het dichtste bij de Zon. Astronomen dit punt in de elliptische baan van de Aarde om de Zon het perihelium. Het woord is afgeleid van het Griekse “peri” dat “nabij” betekent en “helios” dat zon betekent.

In het perihelium bedraagt de afstand van de Aarde tot de Zon 147.099.761 kilometer. Over 6 maanden bereikt de Aarde het aphelium, de grootste afstand tot de Zon. Dit zal op 4 juli 2020 zijn en we bevinden ons dan 152.104.285 kilometer van de Zon.

We bevinden ons dus begin januari ongeveer 5 miljoen kilometer verder van de Zon weg dan begin juli. Dit is overigens jaarlijks het geval. Begin januari, als het bij ons op het noordelijk halfrond winter is, bevinden we ons het dichtste bij de Zon. Begin zomer, als het bij ons op het noordelijk halfrond zomer is, bevinden we ons het verste weg van de Zon.

De baan van de Aarde is vrijwel cirkelvormig dus de afstand tussen perihelium en aphelium is niet ontzettend groot. Het is dus niet de afstand tot de Zon die zorgt voor zomer en winter maar de helling van de as van onze planeet.

In de winter is het noordelijk halfrond van de Zon afgekanteld en in de zomer is het noordelijk halfrond naar de Zon toe gekanteld. De maximale helling naar de Zon toe of van de Zon af is tijdens het solstice in december of juni.

Het perihelium en het aphelium zijn dus niet verantwoordelijk voor de seizoenen op Aarde maar ze spelen wel een rol bij de lengte van de seizoenen. Als de Aarde het dichtste bij de Zon komt is de beweging in zijn baan het grootst: 30,3 kilometer per seconde. Dat is één kilometer per seconde sneller dan begin juli als de Aarde omstreeks zijn aphelium zit. Dar betekent dat de winter op het noordelijk halfrond (en dus de zomer op het zuidelijk halfrond) de kortste seizoenen zijn. In dit tijd snelt onze planeet van het solstice in december naar de equinox in maart.

Het zomerseizoen duurt op het noordelijk halfrond ongeveer 5 dagen langer dan de winter. Op het zuidelijk halfrond is dit uiteraard tegenovergesteld en duurt de winter bijna vijf dagen langer dan de zomer.

Dit heeft allemaal te maken met de vorm van de baan van de Aarde. Dat is namelijk geen perfecte cirkel maar een ellips. Deze elliptische baan zorgt voor de variatie in de lengte van de seizoenen en brengt ons begin januari het dichtste bij de Zon.

Eerste publicatie: 5 januari 2020
Bron: Earthsky