Zonnestelsel Nieuws

Verrassing! Dinkinesh blijkt een dubbel-asteroïde te zijn.

De allereerste ontmoeting van Lucy met een asteroïde heeft meteen tot een grote verrassing geleidt.

zwart-witfoto van een grote asteroïde en een kleine asteroïde, tegen de duisternis van de ruimte.
NASA’s Lucy-sonde heeft dit beeld van de binaire asteroïde Dinkinesh vastgelegd tijdens een scheervlucht op 1 november 2023. Credit: NASA/Goddard/SwRI/Johns Hopkins APL/NOAO)

Op woensdag 1 november 2023 scheerde de ruimtesonde Lucy langs de asteroïde Dinkinesh, een kleine rots in de ruimte die zich in de belangrijkste asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter bevindt.

Eigenlijk scheerde Lucy langs twee ruimterotsen want uit de ruimtesonde ontdekte dat Dinkinesh (“Wonderbaarlijk” in het Amhaars), feitelijk deel uitmaakt van een binair systeem. De ontdekking voegde nog een extra lag opwinding toe aaneen toch al historische ontmoeting.

Het was bekend bij het onderzoeksteam dat dit de kleinste asteroïde zou zijn die ooit van dichtbij is bekeken. Het feit dat het om twee asteroïden blijkt te gaan maakt het allemaal nog opwindender. In sommige opzichten lijken deze asteroïden op de aardscheerder en binaire asteroïde Didymos en Dimorphos die een bezoek kregen van de DART-missie, maar er zijn enkele heel interessante verschillen die men nader wil gaan onderzoeken. DART is de Double Asteroid Redirection Test-missie die in september 2022 opzettelijk op het asteroïdemaantje Dimorphos botste.

twee grijze rotsen tuimelen in de ruimte
Een reeks afbeeldingen van het tweetal asteroïdenpaar Dinkinesh, zoals gezien door de terminal-trackingcamera (T2CAM) van NASA’s Lucy-ruimtevaartuig tijdens zijn dichtste nadering op 1 november 2023. De afbeeldingen werden met een tussenpoos van 13 seconden gemaakt. De schijnbare beweging van de twee asteroïden is te danken aan de beweging van het ruimtevaartuig toen het met een snelheid van 4,5 km/s voorbij vloog. Deze afbeeldingen zijn verscherpt en verwerkt om het contrast te verbeteren. (Credit: NASA/Goddard/SwRI/ASU)

Lucy werd in oktober 2021 gelanceerd op een missie om langs een zestal Trojaanse asteroïden te vliegen, ruimterotsen die in de baan van Jupiter om de Zon draaien. Deze asteroïden zijn overblijfselen uit de begindagen van het zonnestelsel, dus Lucy’s waarnemingen zullen licht werpen op het ontstaan en de evolutie van onze kosmische omgeving, aldus NASA.

Dinkinesh is geen Trojaan, maar de scheervlucht van afgelopen woensdag was nog steeds belangrijk voor de missie. Men kon het volgsysteem van Lucy testen, zelfs toen ons zonnestelsel een lastiger doelwit presenteerde dan was verwacht. Simuleren, testen en oefenen is één ding maar het is iets heel anders om het daadwerkelijk te zien gebeuren. Lucy scheerde woensdag met een relatieve snelheid van ongeveer 16.000 kilometer per uur langs Dinkinesh.

Hoewel de ontmoeting in de eerste plats een test was, verzamelde Lucy wel een aantal interessante gegevens over Dinkinesh. De sonde hielp bijvoorbeeld bij het bepalen van de grootte van de twee asteroïden. De grotere rots is op het breedste punt waarschijnlijk ongeveer 790 meter breed, terwijl de kleinere asteroïde ongeveer 220 meter breed is.

Dat zijn echter eerste schattingen want het zal ongeveer een week duren voordat Lucy alle gegevens van de scheervlucht naar huis heeft gestuurd en het missieteam zal daarna meer tijd nodig hebben om de waarnemingen te analyseren.

Als alles volgens plan verloopt zal de scheervlucht van woensdag zal voor Lucy slechts de eerste van vele zijn. De sonde zal nu terugkomen richting de Aarde voor een “zwaartekrachtszwieper” die hem naar zijn volgende doel zal slingeren, een asteroïde in de hoofdgordel met de naam 52246 Donaldjohanson. (Donald Johanson is de medeontdekker van de beroemde menselijke voorouderfossiel Lucy, waarnaar de NASA-missie is vernoemd.

Die volgende scheervlucht zal in 2025 plaatsvinden. Lucy zal dan verder reizen richting de Trojanen bij Jupiter, waarvan de eerste in 2027 zal worden bezocht.

Volgens de missieleiding deed Dinkinesh zijn neem echt eer aan. Toen de Lucy-missie werd geselecteerd om uitgevoerd te worden was men van plan om langs zeven asteroïden te vliegen. Met de toevoeging van Dinkinesh, twee Trojaanse manen en nu deze maan is dat aantal al op elf genomen.

Eerste publicatie: 3 november 2023
Bron: NASA