Astronomisch Nieuws

Voor het eerst echt waterijs bevestigd aan het oppervlak van de Maan

Waterijs op de Maan
Deze afbeelding toont de verdeling van oppervlakte ijs aan de zuidpool van de Maan (links en de noordpool van de Maan (rechts) zoals gevonden door de Moon Mineralogy Mapper van de NASA aan boord van de Indiase ruimtesonde Chandrayaan-1. Blauw zijn de ijsafzettingen en grijs de oppervlaktetemperatuur waarbij donkergrijs lagere temperaturen zijn dan lichtgrijs. Credit: NASA

Eindelijk is het officieel: er is waterijs op het oppervlak van de Maan.

Onderzoekers hebben de aanwezigheid van bevroren materiaal bevestigd. Dit materiaal bevindt zich op de bodem rond de noordpool en de zuidpool van de Maan. Dat is dus goed nieuws voor iedereen die wil dat mensen langer naar de Maan gaan dan voor het planten van een vlaggetje en een beetje rond crossen met een autootje.

Als er genoeg ijs aan het oppervlak is te vinden dan zou dit water bruikbaar kunnen zijn als een bron voor toekomstige expedities naar de Maan die eventueel ook langer blijven. Mogelijk maakt dit het ook gemakkelijker om ijs onder het oppervlak van de maan te detecteren. Aldus NASA afgelopen maandag, 20 augustus 2018, op een persconferentie.

Wetenschappers weten al langer dat de ondergrond van de Maan niet kurkdroog is. In 2009 toonde een inslag die door de Lunar Crater Observation and Sensing Satelliete (LCROSS) was veroorzaakt aan dat er water aanwezig is in de Cabeus krater die zich aan de zuidpool van de Maan bevindt.

Maar uit de LCROSS-gegevens was niet duidelijk te halen waar dat blootgelegde ijs zich precies bevindt en hoeveel stof er bovenop heeft gelegen. Verschillende instrumenten hadden al hoopgevende aanwijzingen over waterijs op de Maan vrijgegeven maar die detecties waren tot u toe niet bevestigd.

Eerdere waarnemingen vonden indirect bewijs van mogelijke signalen van waterijs aan het oppervlak op de zuidpool van de Maan maar deze konden ook worden verklaard met behulp van andere fenomenen zoals bijvoorbeeld de ongewone reflectie van de maanbodem.

Enkele waarnemingen werden gedaan met de Moon Mineralogy Mapper (M3) van de NASA die zich aan boord bevond van de Indiase Chandrayaan-1 ruimtesonde. De eerste ruimtesonde van India en de eerste die overtuigend bewijs vond voor water op de Maan bestudeerde tussen november 2008 en augustus 2009 onze naaste buur.

Onderzoekers hebben deze M3-data opnieuw bekeken en ze vonden de typische signatuur van waterijs terug in de spectra die met de M3 waren opgenomen.

Deze signatuur is zichtbaar op veel van de koudste en donkerste plekken aan het oppervlak die zich binnen 20° van de beide polen bevinden. Echter er zijn verschillen tussen beide halfronden. In het zuiden lijkt meer ijs voor te komen. Daar wordt het gevonden op de bodem van kraters die permanent in de schaduw liggen. In het noorden is water meer verspreid en komt er ook minder voor.

Het waterijs aan het oppervlak van de Maan is lokaler en komt in kleinere hoeveelheden voor dan op andere rotsachtige atmosfeerloze objecten zoals Mercurius en Ceres. Ongeveer 3,5% van de “koudevallen” op de Maan bevatten waterijs aan het oppervlak.

Verschillende factoren kunnen verantwoordelijk zijn voor dit relatieve gebrek aan ijs. Zo heeft de helling van de draaiingsas in het verleden veel meer variatie gekend dan die van Mercurius en Ceres waardoor er ijs in de kraters aan de polen kan zijn verdampt. Daarnaast hebben inslagen van meteorieten mogelijk de watervoorraden aan het oppervlak en er net onder sterker verstoord.

Het nieuwe onderzoek werd op 20 augustus 2018 gepubliceerd in het tijdschrift “Proceedings of the National Academy of Sciences”.

 

Eerste publicatie: 22 augustus 2018