Waarnemen – de Raaf
Voor velen is het kleine vierkante sterrenbeeld Raaf – Corvus een favoriet sterrenbeeld. In deze tijd van het jaar is het kort na zonsondergang te vinden, laag boven de horizon. Het bevindt zich niet ver van de heldere ster Spica, de enige heldere ster van het sterrenbeeld Maagd – Virgo. Als je eenmaal Spica hebt gevonden, zul je de Raaf gemakkelijk herkennen. Het staat altijd vlakbij de ster Spica aan de hemelkoepel en is herkenbaar aan zijn compacte doosachtige vorm. Spica moet een korenaar voorstellen, vastgehouden door de Maagd. Met een goede verbeelding en een hemel die donker genoeg is kun je de Raaf bijna zien als een echte raaf die naar Spica pikt en het koren probeert te pakken.
En op die manier zijn dus de verhalen aan de sterrenhemel ontstaan …
Je hebt de Raaf niet nodig om Spica te vinden. Daarvoor kun je de Grote Beer gebruiken zoals in onderstaande afbeelding is te zien:
Gebruik de steel van de Grote Beer om de sterren Arcturus en Spica te vinden. Volg de boog in de steel van de steelpan.
Nadat je Spica hebt gevonden is de Raaf ook eenvoudig te zien. Het sterrenbeeldje staat vlak naast de heldere ster, het is een klein doosvormig patroon dat met het oog waarneembaar is. Omdat de Raaf zo’n gemakkelijk en leuk sterrenbeeld is aan de hemel, zijn er veel legendes over in de sterrenhemel. Een mooie komt uit China waar deze groep sterren werd gezien als een keizerlijke strijdwagen, rijdend op de wind. In het oude Israël, en ook in de Griekse mythologie, werd gezegd dat Corvus een raaf was en geen kraai (Wij hebben het sterrenbeeld als een Raaf geadopteerd maar in Angelsaksische landen wordt het ook wel als een kraai benoemd). De vroege Grieken zagen Corvus als een schenker van Apollo, de god van de Zon.
In de Griekse mythologie is Corvus de heilige vogel van Apollo. Volgens de mythe had de vogel oorspronkelijk witte veren. In een van de verhalen vertelde Apollo de vogel te waken over Coronis, een van zijn minnaressen, die toen zwanger was.
Coronis verloor geleidelijk haar interesse in Apollo en werd verliefdop een sterfelijke man, Ischys. Toen de raaf de affaire aan Apollo meldde, was de god zo woedend dat de vogel er niets aan deed dat hij een vloek over hem uitsprak waardoord e veren van de raaf verschroeiden. Daarom, zo luidt de legende, zijn alle raven zwart.
Corvus is relatief gemakkelijk te vinden aan de sterrenhemel. Samen met alle sterren zullen de sterren van de Raaf de komende weken en maanden, wanneer de Aarde rond de Zon beweegt, bij het invallen van de avond iets verder naar het westen zijn te vinden. Bekijk het sterrenbeeld deze maand na het invallen van de duisternis. De Raaf komt in ons land nooit ver boven de horizon uit. Je kan Spica gebruiken om de Raaf te vinden.
De sterren van de Raaf
Gamma Corvi is de helderste ster in de Raaf. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 2,59. De ster heet ook Gienah en is ongeveer 165 lichtjaar van ons verwijderd. De vier helderste sterren in het sterrenbeeld vormen een krom vierkant. De op één na helderste ster in de Raaf staat in de tegenoverliggende hoek: het is Beta Corvi met een helderheid van magnitude 2,65. De ster is 140 lichtjaar van ons verwijderd. In de noordoostelijke hoek staat Algorab, oftewel Delta Corvi. Algorab heeft een visuele helderheid van magnitude 2,94 en is ongeveer 88 lichtjaar van de Aarde verwijderd. De laatste hoek van het vierkant wordt gemarkeerd door Epsilon Corvi. Deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,02 en is 303 lichtjaar van ons verwijderd.
In het sterrenbeeld bevinden zich nog twee andere kleine sterren. Op minder dan een halve graad van Algorab staat Eta Corvi. Deze ster is ongeveer 60 lichtjaar van de Aarde verwijderd en heeft een visuele helderheid van magnitude 4,3. Direct onder epsilon Corvi staat Alpha Corvi oftewel Alchiba. Deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,01 en staat op een afstand van 48 lichtjaar. Dit sterrenbeeld dient als bewijs dat de Alpha-ster in een sterrenbeeld niet altijd de helderste is, of zelfs maar één van de helderste.
Deep-sky objecten in de Raaf
Een van de belangrijkste redenen waarom amateurastronomen hun telescopen op de Raaf richten is het sterrenstelselpaar NGC 4038 en NGC 4039. Dit paar botsende sterrenstelsels staat bekend als het Antennestelsel of soms ook wel het Ringstaartstelsel. De Antennes bevinden zich aan de westkant van het sterrenbeeld en hebben een visuele helderheid van magnitude 10,7. Een donkere sterrenhemel en een telescoop van minimaal 10 cm zijn nodig om het te kunnen zien.
Deze op elkaar inwerkende sterrenstelsels werden voor het eerst op 7 februari 1785 waargenomen door Sir William Herschel. In die tijd waren sterrenstelsels nog onbekend en dus werden ze oorspronkelijk als nevels geclassificeerd.
Een ander opvallend object is de planetaire nevel NGC 4361. Dit object van magnitude 10 bevindt zich in het kromme vierkant van de Raaf. Je hebt een 10 tot 15 cm telescoop en een donkere plek nodig om de nevel te kunnen zien. Met een 20 cm telescoop kun je wellicht ook de centrale ster, die van de 13de magnitude is, zien.
Kort gezegd: gebruik de heldere ster Spica om het sterrenbeeld Raaf – Corvus te vinden.
We hebben op Kuuke’s Sterrenbeelden ook een uitgebreider artikel over de Raaf.
Eerste publicatie: 30 april 2023
Bron: earthsky
