Ruimtevaartnieuws

Waarom is Yutu 2 zo verdraaid langzaam?

Waarom heeft de Chinese Yutu 2 maanrover zoveel tijd nodig om “mystery hut” te bereiken. Enkele oorzaken zijn het feit dat het autootje te maken heeft met een complex terrein en voor zijn energievoorziening aangewezen is op zonne-energie.

Yutu 2 ziet kubusvormig rotsblok op de Maan - vergroting
Ingezoomde afbeelding die een beter beeld geeft van de kubusvorm die de Chinese Yutu2 zag op de verre zijde van de Maan. Credit: CNSA/Our Space

De Chinese maanrover Yutu 2 zag onlangs een bijzondere structuur op de verre zijde van de Maan maar het autootje heeft een paar maanden nodig om dit rotsblok van dichtbij te kunnen bekijken.

China’s Yutu 2 lunar rover recently spotted something intriguing on the far side of the moon, but it’ll take the vehicle a few months to reach the object for a closer look.

Afgelopen maand, tijdens zijn 36ste maan dag (een dag op de Maan duurt 14 aardse dagen), fotografeerde Yutu 2 tijdens zijn activiteiten een  vreemde kubusachtige rots. Het Chinese rover team schat dat het object, dat “mystery hut” is gedoopt, ongeveer 80 meter ver weg is. Dat klinkt als heel erg ver maar het vereist een zorgvuldige planning en inspanning bij het Yutu 2 team om deze afstand veilig te overbruggen.

Ondanks dat Yutu 2 een topsnelheid van 200 meter per uur heeft is er sinds de landing in de Von Kármánkrater in januari 2019 pas 900 meter afgelegd.

Een belangrijke reden is dat Yutu 2 de meeste tijd stilstaat. De door zonne-energie aangedreven rover kan tijdens de 14,5 aardse dagen durende nacht op de Maan niet werken. Ook ongeveer 24 uur na zonsopkomst en voor zonsondergang is de rover inactief. Ook tijdens de middag op de Maan blijft de rover stil. Tijdens de middag kan de temperatuur op de Maan oplopen tot 127 °C.

Dat heeft te maken met een complexe manier van routeplanning en moet er ook nog wetenschappelijk onderzoek worden gedaan dus er blijft op die manier steeds minder tijd over om te rijden.

De Lunokhod rovers van de voormalige Sovjet-Unie legden veel grotere afstanden af. Zo reisde Lunokhod 2 in 1973 37 kilometer over de Maan. Maar dit gebeurde onder geheel andere omstandigheden en met heel andere wetenschappelijke doelen.

De Lunokhod’s werden “live” bestuurd met TV-afbeeldingen die het terrein vooruit toonden. Ze reden in een rit maximaal 3000 meter. Maar China is veel voorzichtiger en gebruikt een rijstijl die lijkt op die van de autootjes op Mars.

Na een rit neemt de rover foto’s om er een volledig stereoscopisch panorama mee te maken en het team op Aarde maakt er een topografische kaart van die alle obstakels en heuvels rond de rover toont. Ze analyseren de kaart en kiezen dan een route voor de volgende rit. Omdat dit allemaal tijd kost limiteert dit Yutu 2 tot een maximum van 8 tot 10 meter per rit.

Om niet vast te komen zitten in de talloze kleine kratertjes op de Maan moet de rover voorzichtig bewegen. Ook zijn er wetenschappelijke instrumenten aan boord zoals panoramische camera’s, een nabij infrarood spectrometer en een bodem-penetrerende radar. Er wordt regelmatig gestopt om deze instrumenten te kunnen gebruiken.

Omdat Yutu 2 zich aan de verre zijde van de Maan bevindt (die nooit naar de Aarde is gericht) is er een verbindingssatelliet nodig voor de communicatie met de Aarde. Ook dit is een snelheidsbeperkende factor.

Dat Yutu 2 rond de middag wordt uitgeschakeld is ook geen verrassing. De Apollo astronauten moesten net na het ochtendgloren landen en weer vertrekken voor het te heet werd omdat de meeste dingen die ze bij zich hadden rond het middaguur niet konden werken. Wat dat betreft is Mars een veel meer goedaardigere omgeving.

De Chinese Zhurong Marsrover heeft sinds zijn landing op de rode planeet afgelopen mei al ongeveer 1300 meter afgelegd en doet dat deels autonoom vanwege de uitgebreide vertraging van de communicatie.

Over “mystery hut” valt op dit moment weinig te zeggen. Men denkt dat het object ongeveer 1 meter groot is en dat het bijzonder lijkt omdat het zich aan de horizon van Yutu 2 bevindt,

Op 10 december 2021 had Yutu 2 zijn 37ste dag op de Maan erop zitten. Het is wachten op een update van China om te weten hoeveel dichterbij Yutu 2 is gekomen sinds de opname werd gemaakt tijdens de 36ste dag op de Maan.

Yutu 2 is bijna drie jaar actief op de Maan. China heeft hiermee een topprestatie geleverd, aldus veel westerse onderzoekers.

Yutu 2 is een onderdeel van de Chang’e 4 missie die, zoals de naam al aangeeft, de vierde Chinese missie naar de Maan is. Het is ook de tweede missie die een autootje op de Maan plaatste. De Chang’e 1 en Chang’e 2 waren orbiters. Chang’e 3 landde op de nabije zijde van de Maan en de Chang’e 5 missie haalde materiaal van de Maan naar de Aarde.

China werkt ondertussen aan de Chang’e 6 missie. Deze moet omstreeks 2023-2024 materiaal van de verre zijde van de Maan naar de Aarde brengen.

Eerste publicatie: 17-12-2021
Bron: space.com