Astronomisch Nieuws

Webb bekeek 19 nabije spiraalsterrenstelsels

Deze nieuwe opnames van de Webb Space Telescope maken deel uit van het grote, al lang bestaande Physics at High Angular Resolution in Near GalaxieS (PHANGS)-project.

Deze verzameling van 19 tegenover elkaar staande spiraalstelsels van Webb in nabij- en midden-infraroodlicht is tegelijk overweldigend en ontzagwekkend.
Deze verzameling van 19 face-on spiraalstelsels van Webb in nabij- en midden-infraroodlicht is tegelijk overweldigend en ontzagwekkend. Credit: NASA / ESA / CSA / STScI / J. Lee, STScI / T. Williams, Oxford / PHANGS Team / E. Wheatley, STScI.

Volgens dr. Janice Lee, astronoom bij het Space Telescope Science Institute zijn de nieuwe beelden van de Webb buitengewoon en zelfs voor onderzoekers die al tientallen jaren dezelfde sterrenstelsels bestuderen, verbijsterend.

“Bellen en filamenten worden opgelost tot op de kleinste schaal die ooit is waargenomen en vertellen een verhaal over de stervormingscyclus.

Dr. Thomas Williams, postdoctoraal onderzoekers aan de universiteit van Oxford voegt toe dat hij het gevoel heeft dat hun team steeds wordt overweldigd – op een positieve manier – door de hoeveelheid details in deze beelden.

De Near-Infrared Camera (NIRCam) van Webb heeft miljoenen sterren vastgelegd in deze beelden, die schitteren in blauwe tinten. Sommige sterren zijn verspreid over de spiraalarmen, maar andere zijn strak samengeklonterd in sterrenhopen.

De gegevens van Webb’s Mid-Infrared Instrument (MIRI) benadrukken gloeiend stof en laten zien waar het rond en tussen sterren voorkomt.

Het belicht ook sterren die nog niet volledig zijn gevormd; ze zitten nog steeds ingekapseld in het gas en stof dat hun groei voedt, zoals helderrode zaden aan de toppen van stoffige pieken. Hier kunnen astronomen de nieuwste, meest massieve sterren in sterrenstelsels vinden.

De nieuwe Webb-afbeeldingen tonen grote, bolvormige schillen in het gas en stof. Deze gaten zijn vermoedelijk ontstaan door een of meer sterren die zijn geëxplodeerd, waardoor gigantische gaten in het interstellaire materiaal zijn ontstaan.

Als je de spiraalarmen volgt dan vindt je uitgestrekte gasgebieden die er rood en oranje uitzien. Deze structuren volgen in bepaalde delen van sterrenstelsels meestal hetzelfde patroon.

Astronomen beschouwen deze delen als golven en hun onderlinge afstand vertelt hen veel over hoe een sterrenstelsel zijn gas en stof verdeelt. Het bestuderen van deze structuren zal belangrijke inzichten opleveren over hoe sterrenstelsels stervorming opbouwen, in stand houden en afsluiten.

Er zijn aanwijzingen dat sterrenstelsels van binnen naar buiten groeien: stervorming begint in de kernen van sterrenstelsels en verspreid zich langs hun armen, spiraalvormig weg van et centrum.

Hoe verder een ster verwijderd is van de kern van het sterrenstelsel hoe groter de kans is dat hij jonger is. De gebieden nabij de kernen die verlicht worden door een blauwe spotlight zijn daarentegen populaties van oudere sterren.

De kernen van de sterrenstelsels zijn overspoeld met rode en roze diffractiepieken end at is een duidelijk teken dat er mogelijk een actief superzwaar zwart gat aanwezig is. Of de sterrenhopen richting het midden zijn zo helder dat ze dat deel van de afbeelding hebben verzadigd.

Er zijn veel onderzoeksmogelijkheden die wetenschappers kunnen gaan volgen met de gecombineerde PHANGS-gegevens, maar het ongekende aantal sterren dat Webb heeft opgelost is een geweldig beginpunt.

Sterren kunnen miljarden tot biljoenen jaren leven en door alle soorten sterren nauwkeurig te catalogisteren kunnen astonomen een betrouwbaarder, holistischer beeld van hun levenscycli opbouwen.

Naast de vrijgave van deze beelden heeft het PHANGS-team ook de grootste catalogus tot nu toe van ongeveer 100.000 sterrenhopen vrijgegeven.

De hoeveelheid analyse die met deze gegevens kan worden uitgevoerd is veel groter dan alles dat het PHANGS-team mogelijk aankan en ze zijn dan ook verheugd om de astronomische gemeenschap te ondersteunen zodat alle onderzoekers een bijdrage kunnen leveren.

Hoge resolutiebeelden van alle afzonderlijke sterrenstelsels door zowel Hubble als Webb zijn hier te vinden.

Eerste publicatie: 3 februari 2024
Bron: ESA/NASA/sci-news