60 jaar ESO – de Konusnevel
ESO viert zijn zestigste verjaardag met een schitterende foto van de Konusnevel.
Op 5 oktober 1962 kwamen vijf landen overeen om de European Southern Observatory (ESO) op te richten door middel van de ondertekening van een conventie. Nu, zes decennia later en ondersteund door 16 lidstaten – Oostenrijk, België, Tsjechië, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Ierland, Nederland, Polen, Portugal, Spanje, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk – evenals gast- en partnerstaat Chili en strategische partner Australië, blijft ESO mensen van over de hele wereld samenbrengen om geavanceerde observatoria op de grond te ontwikkelen en te exploiteren die baanbrekende astronomische ontdekkingen mogelijk maken. Ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum hebben de ESO-astronomen een spectaculaire nieuwe afbeelding van de Konusnevel vrijgegeven.
De Konusnevel is een HII-gebied op een afstand van ongeveer 2700 lichtjaar van de Aarde in de richting van het sterrenbeeld Monoceros – Eenhoorn.
De nevel werd op 26 december 1785 voor het eerst gevonden door de in Duitsland geboren Britse astronoom William Herschel. De nevel is ongeveer 7 lichtjaar lang en maakt deel uit van het grotere stervormingsgebied NGC 2264.
Volgens de ESO-astronomen is de Konusnevel een perfect voorbeeld van de zuilvormige structuren die zich in de gigantische wolken van koud moleculair gas ontwikkelen en waaruit nieuwe sterren ontstaan.
Dit typezuil ontstaat wanneer massieve, nieuw ontstane helderblauwe sterren stellaire winden en intense ultraviolette straling afgeven die het materiaal uit hun omgeving wegblazen. Terwijl dit materiaal wordt weggeduwd worden het gas en stof verder weg van de jonge sterren samengeperst tot dichte, donkere en lange zuilachtige vormen.
Dit proces helpt bij het creëren van de donkere Konusnevel die wegwijst van de schitterende sterren in NGC 2264.
De nieuwe opname van de Konusnevel is gemaakt door het FORS2-instrument van de Very Large Telescope van de ESO. FORS staat voor Focal Reducer and low dispersion Spectrograph 2.
In deze afbeelding wordt waterstofgas weergegeven in blauw en zwavelgas in rood. Het gebruik van deze filters zorgt ervoor dat de anders helderblauwe sterren, die wijzen op recente stervorming, bijna goudkleurig lijken, in contrast met de donkere kegelachtige sterretjes.
Deze afbeelding is slechts één voorbeeld van de vele verbluffende en ontzagwekkende waarnemingen die ESO-telescopen de afgelopen 60 jaar hebben gedaan.
Hoewel deze opname voor algemene doeleinden werd gemaakt wordt het overgrote deel van de telescooptijd van de ESO besteed aan wetenschappelijke waarnemingen die ons in staat hebben gesteld de eerste afbeelding van een exoplaneet te maken, het zwarte gat van ons eigen sterrenstelsel te bestuderen en bewijs te vinden dat de uitdijing van ons heelal versnelt.
Voortbouwend op 60 jaar ervaring in de ontwikkeling, ontdekking en samenwerking van astronomie, blijft de ESO nieuwe gebieden in kaart te brengen voor astronomie, technologie en internationale samenwerking.
Met de huidige faciliteiten en ESO’s aankomende Extremely Large Telescope (ELT) zullen ze de grootste vragen van de mensheid over het heel blijven beantwoorden en onvoorstelbare ontdekkingen blijven maken.
Eerste publicatie: 11 november 2022
Bron: sci-news
