Curiosity rover staat voor zijn zwaarste klim tot nu toe op Mars
Op 5 augustus zal de Curiosity zijn 11de jaar op Mars noteren door te doen waar de rover het beste in is: het oppervlak van de Rode Planeet bestuderen. De onverschrokken robot onderzocht onlangs een locatie met de bijnaam “Jau” die pokdalig is met tientallen inslagkraters. Wetenschappers hebben zelden een close-up gekregen van zoveel Marskraters op één plek. De grootste wordt geschat op minstens zo lang als een basketbalveld, maar de meeste zijn veel kleiner.
Jau is een pitstop op de reis van de rover naar de uitlopers van Mount Sharp, een 5 kilometer hoge berg die miljarden jaren geleden bedekt was met meren, rivieren en beken. Elke laag van de berg vormde zich in een ander tijdperk van het oude klimaat van Mars en hoe hoger Curiosity gaat hoe meer wetenschappers leren over hoe het landschap in de loop van de tijd veranderde.
Het pad de berg op in de afgelopen maanden vereiste de zwaarste klim die Curiosity ooit heeft gemaakt. Er zijn steilere beklimmingen en riskanter terrein geweest maar de missie is nooit geconfronteerd met een veelvoud van uitdagingen die deze heuvel met zich meebrengt: een scherpe helling van 23°, glad zand en rotsen ter grootte van een wiel. Dit veelvoud liet de rover worstelen tijdens een half dozijn ritten in mei en juni, waardoor de chauffeurs van Curiosity op Aarde werden geïrriteerd.
Volgens Andy Hale, een van de Curiosity-bestuurders bij het Jet Propulsion Laboratory van de NASA is het als het oprennen van een zandduin op het strand maar dan een zandduin met rotsblokken in.
Hoe een rover te besturen
Hale is een van de 15 “rover planners” die elke dag honderden regels code schrijven om het mobiliteitssysteem en de robotarm van Curiosity te besturen (ze bedienen de rover niet in real-time; instructies worden de avond ervoor naar Mars gestuurd en gegevens komen pas terug naar de Aarde nadat de rover het werk heeft voltooid). Deze ingenieurs werken samen met wetenschappers om erachter te komen waar de rover naartoe moet worden geleid, welke foto’s moeten worden gemaakt en welke doelen moeten worden bestudeerd met behulp van de instrumenten op zijn 2 meter lange robotarm.
Maar roverplanners zijn ook voortdurend op zoek naar gevaren. Ze moeten commando’s schrijven om rond puntige rotsen te sturen en slijtage aan de gehavende wielen van Curiosity te minimaliseren. Geologen in het team gebruiken hun veldervaring hier op Aarde om uit te kijken naar diep zand en onstabiele rotsformaties. Er is zelfs een meetlat op de missie om te meten of een kloofwand de radiocommunicatie met de Aarde zou kunnen beklemmeren.
Zeswielige beklimming
Tijdens het klimmen naar Jau was Curiosity nooit in gevaar: het team plant niet dat de rover zou kunnen beschadigen en de planners schrijven commando’s zodat Curiosity stopt met bewegen als het voor verrassingen komt te staan. Onverwachte onderbrekingen – aangeduid als “fouten” – kunnen optreden wanneer de wielen te veel slippen of een wiel te hoog wordt opgetild door een grote rots. Op de route naar Jau bevond de rover zich meermaals in beide scenario’s.
Volgens Dane Schoelen, Strategic route planning lead bij het JPL, speelden ze eigenlijk foutenbingo. “Elke dag als we binnenkwamen, kwamen we erachter dat we om de een of andere reden fouten hadden gemaakt.”
In plaats van te blijven worstelen met de oorspronkelijke route stelden Schoelen en zijn collega’s een zijwaartse omweg samen, waarbij ze een plek op ongeveer 150 meter afstand bekeken waar de helling afvlakte. Althans, zo leek het: planners vertrouwen op beelden van de Mars Reconnaissance Orbiter van de NASSA om een ruw beeld te krijgen van het terrein, maar beelden die vanuit de ruimte zijn gemaakt kunnen niet precies laten zien hoe steil een helling is en of er rotsblokken zijn.
De omweg zou een paar weken toevoegen aan de reis naar Jau – tenzij het terrein meer verrassingen verborg. Als dat het geval was, was de omweg misschien voor niets geweest en zouden de wetenschappers van het team moeten blijven zoeken naar een ander pad naar Mount Sharp. Gelukkig wierp de omweg zijn vruchten af, waardoor Curiosity de helling kon beklimmen.
Sinds de moeilijke beklimming hebben wetenschapper van Curiosity een onderzoek naar de Jau-kratercluster afgerond. De clusters, die veel voorkomen op Mars, kunnen zijn ontstaan wanneer een meteoor breekt in de atmosfeer van een planeet of wanneer fragmenten worden gegooid door een grote, verder weg gelegen meteoroïde-inslag. Wetenschappers willen begrijpen hoe de relatief zachte rotsen van het met zout verrijkte terrein de manier beïnvloedden waarop de kraters zich in de loop van de tijd vormden en veranderden.
Ondanks alle hindernissen die Mars heeft opgeworpen voor Curiosity, vertraagt de rover niet. Het is snel weer tijd om een nieuw gebied hogerop Mount Sharp te gaan verkennen.
Eerste publicatie: 4 augustus 2023
Bron: NASA
