De meteorenzwerm der Orioniden in 2024
De Orioniden zijn een jaarlijkse meteorenzwerm die tussen 16 oktober en 27 oktober actief is. De meteorenzwerm heeft omstreeks 21 oktober met een Zenithal Hourly Rate van 20 tot 25 meteoren zijn maximum. De precieze data variëren van jaar tot jaar en dat geldt ook voor het ZHR. De Orioniden vertonen soms een dubbele piek. De meteoren van de Orioniden hebben een typische snelheid van ongeveer 66 kilometer per seconde.
De radiant van de Orioniden, het punt van waaruit alle meteoren lijken te komen, bevindt zich net ten noorden van de heldere ster Betelgeuze in het sterrenbeeld Orion en bevindt zich tegen de grens met het sterrenbeeld Tweelingen – Gemini.
Waargenomen van midden noordelijke breedtegraden bevindt de radiant zich voor zonsopkomst in het zuidoosten. De Orioniden zijn echter over een groot gebied van de sterrenhemel zichtbaar en niet alleen in de richting van het sterrenbeeld Orion. De meteoren zijn zowel op het noordelijk als het zuidelijk halfrond te zien.
De Orioniden zijn de meest opvallende meteorenzwerm die door de komeet 1P/Halley wordt geproduceerd. Deze komeet is beter bekend als de komeet van Halley en wordt ook geassocieerd met de Eta Aquariden die eind april, begin mei actief is. De radiant van de Eta Aquariden bevindt zich in de buurt van de ster Eta Aquarii in het sterrenbeeld Waterman – Aquarius.
De komeet van Halley is vernoemd naar de Engelse astronoom Edmund Halley die de komeet in 1705 waarnam en ontdekte dat drie eerder geziene kometen iedere 76 jaar terug leken te komen. Halley was de eerste die suggereerde dat de drie kometen in feite dezelfde komeet waren.
De komeet van Halley is de enige kortperiodieke komeet die we zonder verrekijker vanaf de Aarde kunnen zien. De komeet draait iedere 75-76 jaar om de Zon en de laatste keer dat de komeet in de buurt van de Aarde kwam was in 1986. Het volgende bezoek zal in 2061 zijn. De komeet wordt al meer dan 2000 jaar gezien en de oudste waarnemingen gaan terug tot 240 voor Christus.
Als de komeet van Halley de binnenplaneten passeert wordt hij door de Zon opgewarmd en dat zorgt er voor dat stukjes gesteente afbreken en in de baan van de komeet blijven zweven.
Het zijn deze deeltjes die voor ons als meteoren verschijnen wanneer ze door de bovenste atmosfeer van de Aarde gaan, terwijl onze planeet door een spoor van Puin gaat dat door de komeet is achtergelaten. Wanneer de deeltjes onze atmosfeer bereiken worden ze warm en vallen ze uiteen, waardoor er kleurrijke strepen over de hemel ontstaan.
De meteoren van de Orioniden zijn het beste te zien tussen middernacht en zonsopkomst. Hoewel meteoren over aan de hemel zijn te zien raden astronomen aan dat waarnemers op noordelijke breedtegraden naar de zuidoostelijke hemel kijken en waarnemers op het zuidelijk halfrond naar de noordoostelijke hemel.
Wetenswaardigheden
De Orioniden werden in oktober 1839 ontdekt. Edward C. Herrick observeerde en documenteerde in oktober 1939 en oktober 1849 de activiteit.
Het was de Engelse astronoom Alexander Stewart Herschel, zon van John Herschel, die de eerste waarneming produceerde die het mogelijk maakte om een nauwkeurige voorspelling te doen voor de volgende meteorenzwerm.
In oktober 1864 zag hij 14 meteoren uit het sterrenbeeld Orion komen. Het volgende jaar bevestigde Herschel dat de meteorenzwerm inderdaad afkomstig was uit een punt in de richting van het sterrenbeeld Orion.
De kern van de komeet van Halley is ongeveer 16 * 8 * 8 kilometer groot en het is een van de donkerste, minst reflecterende objecten die we in het zonnestelsel hebben gevonden.
De datums van de meteorenactiviteit van de Orioniden variëren licht van jaar tot jaar. In 1839 waren de meteoren te zien van 8 tot 15 oktober. In 1981 waren de zichtbaar van 18 tot 21 oktober. In 2009 werd activiteit gedocumenteerd tussen 18 en 25 oktober. In 2012 vond de meteorenregen plaats van 2 oktober tot 7 november met pieken op 20 en 23 oktober.
In 2024 wordt het maximum verwacht op maandag 21 oktober omstreeks 23 uur. Omstreeks 6 uur staat de radiant op zijn hoogste punt maar omstreeks 07:45 uur treedt de schemering in en om ongeveer 08:15 uur komt de Zon op. Helaas is de Maan dit jaar voor bijna 70% verlicht en zullen we dus alleen de helderste meteoren kunnen zien. Dat betekent dat we dit jaar niet veel van de Orioniden hoeven te verwachten.
Eerste publicatie: 16 oktober 2024
