De sterrenhemel van maart 2025
Omstreeks 22 uur staan de sterrenbeelden Grote Beer, Leeuw, Kreeft, Lynx en Kleine beer hoog aan de hemel. De Grote Beer en Leeuw zijn ’s avonds opvallende sterrenbeelden. Kreeft, Kleine Leeuw en Lynx zijn onder minder dan ideale omstandigheden nauwelijks zichtbaar.
De Grote Beer en Leeuw behoren tot de best herkenbare sterrenbeelden. De zeven helderste sterren van de Grote Beer vormen het Steelpannetje, een van de best herkenbare asterismes. De sterren van Leeuw vormen een sikkel of een omgekeerd vraagteken. Deze sikkel vormt de kop en de manen van de hemelse leeuw.
De twee binnenste sterren van de kom van het steelpannetje, de sterren Megrez en Phecda, wijzen de weg naar de Sikkel. Regulus, de helderste ster van de Leeuw bevindt zich aan de basis van de Sikkel en markeert het hart van de leeuw.
De twee buitenste sterren van het pannetje, de sterren Merak en Duhbe, kunnen worden gebruikt om Polaris, de Poolster te vinden.
De sterren Regulus en Denebola, het puntje van de staart van de leeuw, kunnen worden gebruikt om twee relatief helderste groepen sterrenstelsels, Leo’s Triplet en de Leo I Groep, in Leeuw te vinden. de twee groepen bevinden zich in het gebied tussen de twee heldere sterren.
Tussen de Grote Beer en de Leeuw in kunnen we het kleine sterrenbeeld Kleine Leeuw – Leo Minor vinden. het is een zwak sterrenbeeld dat vanuit lichtvervuilde gebieden lastig is te zien. De helderste ster in dit sterrenbeeld is 48 Leonis Minoris – Praecipua en die heeft een visuele helderheid van magnitude 3,83.
Het sterrenbeeld Lynx bevindt zich tussen de sterrenbeelden Grote Beer en Tweelingen. Ook Lynx is een zwak sterrenbeeld. Het zigzag-patroon van de sterren is alleen onder goede omstandigheden zichtbaar. Je hebt echt de ogen van een lynx nodig om het te kunnen zien.
In een driehoek gevormd door de sterren Regulus van Leeuw, Castor van tweelingen en Procyon van de Kleine Hond, bevindt zich het sterrenbeeld Kreeft – Cancer. Ook Kreeft is een zwak sterrenbeeld waarvan de helderste ster, Tarf, een visuele helderheid heeft van 3,5. In Kreeft bevindt zich de heldere open sterrenhoop Messier 44 – Praesepe. Deze sterrenhoop is te vinden op ongeveer halverwege een lijn getrokken van Regulus naar Pollux. De sterrenhoop is onder goede omstandigheden zichtbaar met het blote oog en gemakkelijk met een verrekijker te zien. Messier 44 heeft een visuele helderheid van magnitude 3,7 en een schijnbare grootte van 95 boogminuten.
Kaart van de actuele sterrenhemel
De positie van de kaart is voor Geleen, de huidige thuisbasis van Kuuke, maar de kaart is ook goed bruikbaar voor andere delen van Nederland.
Gebruik:
- Klik op de datum/tijd om deze te veranderen
- Klik op de coördinaten om een andere locatie te kiezen
- Klik en sleep op de kaart om een ander deel van de sterrenhemel te bekijken
- Klik op de kaart en druk dan op ? op je toetsenbord om een lijst te krijgen met alle commando’s die je m.b.v. het toetsenbord kan uitvoeren
Waarnemen
De Maan in maart 2025
| Maanfase | Datum | Tijd | Afstand tot de Aarde (km) |
| Perigeum | 1 maart 2025 | 22:21 | 361.964 |
| Eerste Kwartier | 6 maart 2025 | 17:33 | 369.661 |
| Volle Maan | 14 maart 2025 | 07:56 | 401.321 |
| Apogeum | 17 maart 2025 | 17:37 | 405.754 |
| Laatste Kwartier | 22 maart 2025 | 12:32 | 393.391 |
| Nieuwe Maan | 29 maart 2025 | 12:00 | 364.625 |
| Perigeum | 30 maart 2025 | 07:25 | 358.128 |
Zie ook Kuuke’s Maan kalender
De wormenmaan
Een naam voor de laatste Volle Maan van het winterseizoen, die in maart valt, is de “Wormenmaan”. De naam is afgeleid van het feit dat regenwormen aan het einde van de winter actief worden in de grond en soms aan het oppervlak worden gezien. Andere namen zijn “Kraaienmaan”, omdat vogels bijzonder actief worden en zich graag voeden et de wormen, na een gebrek aan voedsel tijdens de wintermaanden. Een andere naam is de “Sap Maan”, die vooral in Canada wordt gebruikt want dit is het moment waarop esdoorns kunnen worden afgetapt voor het sap (om er ahornsiroop van de maken, geliefd bij Canadezen). In Europa wordt soms de term “Vastenmaan” gebruikt. Deze naam is afgeleid van de Christelijke vastentijd.
Zichtbaarheid van het International Space Station
De volgende link geeft je een tabel voor de zichtbaarheid van het International Space Station (externe link, opent in nieuw venster, NASA-website) voor de komende dagen. De gegeven tijden gelden strikt genomen voor Maastricht.
De planeten in maart 2025
Mercurius
Op 8 maart bereikt Mercurius zijn hoogste punt aan de hemel. De planeet heeft een visuele helderheid van magnitude -0,4.
Venus
Op 9 maart passeert Venus op 6,3° ten noorden van Mercurius. Venus heeft een visuele helderheid van magnitude -4,4. Dit is zichtbaar in de avondschemering.
Mars
Mars is nog steeds in de eerste helft van de maand zichtbaar. De rode planeet heeft een visuele helderheid van magnitude -0,2 tot 0,4.
Jupiter
Jupiter heeft een visuele helderheid van magnitude -2,3 tot -2,1. De planeet is het beste voor middernacht te bekijken in het sterrenbeeld Stier – Taurus.
Saturnus
Saturnus heeft een visuele helderheid van magnitude 1,1 tot 1,2. De beringde planeet bevindt zich in het sterrenbeeld Aquarius – Waterman. De planeet gaat met de Zon onder en is dus niet waarneembaar.
Uranus
Uranus heeft een visuele helderheid van magnitude 5,8 en bevindt zich in het sterrenbeeld Ram – Aries en komt een paar uur voor middernacht boven de horizon.
Neptunus
Neptunus bevindt zich deze maand in het sterrenbeeld Vissen – Pisces. De planeet heeft een visuele helderheid van magnitude 7,8. De planeet bevindt zich echter te dicht bij de Zon om te kunnen waarnemen.
De sterrenhemel in maart 2025
De sterrenhemel boven de noordelijke horizon
Boven de noordelijke horizon vinden we de circumpolaire sterrenbeelden Kleine Beer – Ursa Minor, Casssiopeia, Cepheus, Draak – Draco en Giraffe – Camelopardalis.
In Kleine Beer bevindt zich Polaris, de Poolster. Deze ster markeert het punt van de staart van de Kleine Beer en het is tevens de helderste ster van dit asterisme. Omdat de ster zich erg dicht bij de noordelijke hemelpool bevindt lijkt hij zich niet te verplaatsen en staan Polaris het gehele jaar door op dezelfde plek aan de sterrenhemel. Het uiteinde van de kam van de Kleine Steelpan wordt gevormd door de relatief heldere sterren Kochab en Pherkad. Omdat deze twee sterren om de Poolster heen lijken te draaien worden ze ook wel de Bewakers van de Pool genoemd.
Als je de lijn tussen Merak en Dubhe, de twee buitenste sterren van de pan van de Grote Beer vijf keer verlengd kom je bij de Poolster uit. De middelste vier sterren van de Kleine Steelpan van de Kleine Beer zijn veel zwakker en zijn vanuit lichtvervuilde gebieden nauwelijks zichtbaar.
Ondanks dat de Draak een van de grotere noordelijke sterrenbeelden is, is het geen opvallend sterrenbeeld. De staart van de Draak bevindt zich tussen de Grote Beer en de Kleine Beer in. De kop van de Draak bevindt zich ’s avonds vlak boven de noordoostelijke horizon on de buurt van de helder ester Wega van het sterrenbeeld Lier – Lyra.
De Kop van de Draak bestaat uit de sterren Eltanin – de helderste ster van het sterrenbeeld samen met Rastaban, Grumium en Kuma. Eltanin en Rastaban markeren de ogen van de Draak.
In de avonduren staat de W van Cassiopeia bijna haaks op de horizon. Het asterisme bestaat uit de vijf helderste sterren van Cassiopeia: Alpha Cassiopeiae – Schedar, Bèta Cassiopeiae – Caph, Gamma Cassiopeiae, Delta Cassiopeiae – Ruchbah en Epsilon Cassiopeiae – Segin. De W kan worden gebruikt om verschillende deepsky-objecten te vinden: de nevels NGC 7635, NGC 281 en de open sterrenhopen Messier 51, Messier 103, NGC 7789 en NGC 457. Deze objecten bevinden zich allemaal in Cassiopeia. Met behulp van de W is ook de Dubbele Sterrenhoop – NGC 869 en NGC 884 – in Perseus te vinden en NGC 7538 in Cepheus.
De twee meest rechtste sterren van de W, Schedar en Caph, wijzen in de richting van Alderamin, de helderste ster in het sterrenbeeld Cepheus. Alderamin bevindt zich aan de basis van het asterisme dat lijkt op een huis dat door een kind is getekend. Vier van de vijf sterren die het asterisme vormen, waaronder Alderamin en Errai in het puntje van het dak, zijn op enig moment in de 26.000-jarige cyclus van de precessie van de aardas onze Poolster
Het zwakke sterrenbeeld Giraffe – Camelopardalis bevindt zich in de driehoek gevormd door Polaris in de Kleine Beer, Mirfak in Perseus en capella in Voerman – Auriga. Het sterrenbeeld strekt zich uit rond de kom in de Kleine Beer. Ondanks dat het een van de grotere sterrenbeelden is, is Giraffe vanwege zijn zwakke sterren lastig te herkennen vanuit lichtvervuilde gebieden. Het sterrenbeeld bevat geen sterren die helderder zijn dan de vierde magnitude.
De sterrenhemel boven de oostelijke horizon
Boven de oostelijke e zuidoostelijke horizon zijn de sterrenbeen Ossenhoeder – Boötes, Maagd – Virgo, Jachthonden – Canes Venatici en Leo – Leeuw te vinden. De sterren Arcturus van Ossenhoeder, Spica van Maagd, Cor Caroli van Jachthonden en Denebola van Leeuw vormen de Grote Diamant. Dit asterisme deelt twee hoekpunten met de Lentedriehoek. Dit asterisme bestaat uit de sterren Arcturus, Spica en Regulus.
Met behulp van de steel van de Steelpan van de Grote beer zijn de sterren Arcturus en Spica gemakkelijk te vinden. een gekromde lijn doorgetrokken vanuit Alioth, Mizar en Alkaid in de steel van de pan brengt je als eerste bij Arcturus en daarna bij Spica.
Arcturus en Spica staan aan de basis van de Vlieger en de Y van maagd, twee opvallende lente-asterismes. De Vlieger bevindt zich tussen de sterren van de Grote Beer en de halve cirkel van het sterrenbeeld Noorderkroon – Corona Borealis. De Y van maagd bevindt zich als een gekromde Y die zich van Spica uitstrekt in de richting van Denebola in de staart van de Leeuw. Dit asterisme kan worden gebruikt om de Vigo cluster van sterrenstelsels te vinden. deze bevindt zich halverwege de ster Vindemiatrix en de linker punt van de Y en Denebola in de Leeuw.
De ster Cor Caroli is veel lichtzwakker dan de drie andere sterren van de Grote Diamant. De ster is het prototype van een klasse van variabele sterren, de Alpha2 Canum Venaticorum-veranderlijken. De helderheid van deze sterren varieert als gevolg van sterke magnetische velden in combinatie met het effect van de rotatie van de ster.
Omstreeks 22 uur bevindt Cor Caroli zich rechts naast Alkaid, de ster die het puntje van de steel van de steelpan van de Grote Beer markeert. Cor Caroli is de enige relatief heldere ster in de Jachthonden.
De sterrenhemel boven de zuidelijke horizon
De sterrenhemel boven de zuidelijke sterrenhemel bevat deze maand veel zwakke sterrenbeelden. Waterslang – Hydra is het grootste sterrenbeeld en strekt zich uit van het sterrenbeeld Kreeft – Cancer naar Maagd – Virgo. Maagd is het op een na grootste sterrenbeeld.
De oranje reus Alphard is de helderste ster in Waterslang. Alphard heeft een visuele helderheid van magnitude 2,0. Het is ook de helderste ster ten zuidwesten van Regulus in de Leeuw. De kop van de Waterslang bevindt zich in het gebied tussen Regulus en Procyon in Kleine Hond.
IN het zuidwesten vinden we deze maand de sterrenbeelden Raaf – Corvus en Beker – Krater. In de Griekse mythologie waren dit de Kraai (of Raaf) en de Beer van Apollo. De helderdere raaf is op een helder nacht goed te vinden. de helderste sterren van Raaf vormen een asterisme dat ook wel het Zeil of Spica’s Spanker worden genoemd (Een spanker is een type zeil). De noordelijke punt van dit vierhoekige sterrenbeeld wijst naar Spica, de helderste ster in Maagd.
Pal in het zuiden zien we ’s avonds twee kleine zwakke sterrenbeelden. Sextans – Sextant dat zich ten zuiden van Regulus in Leeuw bevindt. De helderste ster van het sterrenbeeld, de oranje reus Alpha Sextantis, heeft ene visuele helderheid van magnitude 4,49.
Laag boven de horizon is het zwakke sterrenbeeld Antlia – Luchtpomp te vinden. in lichtvervuilde gebieden is het sterrenbeeld niet te vinden. de helderste ster, de oranje reus Alpha Antliae, heeft een visuele helderheid van magnitude 4,25.
Ten westen van Luchtpomp staat het sterrenbeeld Kompas – Pyxis. De helderste ster van het sterrenbeeldje, Alpha Pyxidis, heeft een visuele helderheid van magnitude 3,67.
De sterrenhemel boven de westelijke horizon
Omstreeks 22 uur bevinden de sterrenbeelden Orion, Stier – Taurus, Voerman – Auriga en Tweelingen – Gemini zich boven de westelijke horizon. Het zijn wintersterrenbeelden maar dit seizoen loopt op zijn einde waardoor de sterrenbeelden relatief vroeg onder de horizon verdwijnen.
De helderste sterren van deze sterrenbeelden – Rigel in Orion, Aldebaran in Stier, capella in Voerman en Pollux in Tweelingen – vormen de Winterzeshoek. Ze doen dat samen met Sirius in Grote Hond – Canis Major en Procyon in Kleine Hond – Canis Minor.
Omstreeks 22 uur staan Orion en Stier boven de westelijke horizon. De figuur van Orion wordt gevormd door de sterren Betelgeuze, Bellatrix, Rigel, Saiph, Meissa en de drie gordelsterren Alnitak, Alnilam en Mintaka. De gordelsterren wijzen je de weg naar Sirius en Aldebaran.
Het Zwaard van Orion is een zwakker asterisme dat zich onder de Gordel van Orion bevindt. De Orionnevel – Messier 42 maakt deel uit van dit asterisme.
De heldere oranjerode ster Aldebaran markeert het oog van de Stier. De ster bevindt zich op dezelfde gezichtslijn als de open sterrenhoop de Hyaden. Deze v-vormige sterrenhoop markeert de kop en de hoorns van de Stier. De punten van de hoorns worden gemarkeerd door de sterren Bèta Tauri – Elnath en Zeta Tauri – Tianguan. De ster Elnath maakt ook deel van de zeshoek van Voerman. Deze opvallende zeshoek bestaat verder uit de sterren Capella, Menkalinan en andere heldere sterren in Auriga. Tussen Elnath, Tianguan en Betelgeuze bevindt zich de beroemde Krabnevel – Messier 1. Dit is een supernovarestant van een ster die in 1054 ontplofte.
De schouder van de Stier wordt gemarkeerd door de open sterrenhoop Messier 45 – Pleiaden
Hoog boven de horizon vinden we het sterrenbeeld tweelingen – Gemini. De twee helderste sterren, Pollux en Castor markeren de hoofden van de tweeling. Castor is een beetje zwakker dan Pollux en kan worden gevonden door een lijn tussen Rigel door Betelgeuze te verlengen.
De sterrenhemel boven je hoofd
Het sterrenbeeld Ursa Major – Grote Beer staat deze maand op zijn staart en omdat het sterrenbeeld zo groot is wijst de neus tot bijna in het zenit. Het lijf van de beer en de staart met de bekende steelpan wijzen richting het noordoosten.
Meteorenzwermen
Deze maand zijn de Virginiden actief. Zoals de naam aangeeft bevindt de radiant van deze meteorenzwerm zich in het sterrenbeeld Maagd – Virgo. De Virginiden zijn geen hele actieve zwerm. Het maximum is op 14 maart omstreeks 18 uur. Zou de radiant in het zenit staan dan zouden we ongeveer 5 meteoren per uur kunnen zien. Omstreeks 1 uur staat de radiant op zijn hoogste punt op ongeveer 40°. We moeten het dan doen met slechts ongeveer 2 meteoren per uur. Het is Volle Maan dus die stoort enorm.
