MAVEN ziet Mars in ultraviolet licht
Planeetwetenschappers hebben de Imaging Ultraviolet Spectrograph (IUVS) aan boord van de Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN (MAVEN) gebruikt om twee mooie beelden te maken van de rode planeet. Door de planeet op ultraviolette golflengtes te bekijken kan men inzicht krijgen in de atmosfeer van de planeet en zien oppervlaktekenmerken er ineens heel anders uit.
Het IUVS-instrument meet golflengtes tussen 110 en 340 nm en dat is buiten het zichtbaar licht-deel van het spectrum.
Om deze golflengtes zichtbaar te maken voor het menselijke oog en ze gemakkelijker te kunnen interpreteren wordend e beelden weergegeven met de variërende helderheidsniveaus van drie ultraviolette golflengtebereiken die worden weergegeven als rood, groen en blauw.
In dit kleurenschema lijkt atmosferisch ozon paars, terwijl wolken en nevelen wit of blauw lijken. Het oppervlak kan geelbruin of groen lijken, afhankelijk van hoe de afbeeldingen zijn geoptimaliseerd om het contrast te vergroten en details weer te geven.
De onderzoekers verkregen de beelden van Mars in 2022 en 2023 toen de planeet zich bijna tegenover de uiteinden van zijn elliptische baan bevond. De eerste opname werd gemaakt in juli 2022 tijdens het zomerseizoen op het zuidelijk halfrond, dat zich voordoet wanneer Mars de Zon nadert.
Het zomerseizoen wordt veroorzaakt door de kanteling van de rotatie-as van de planeet, vergelijkbaar met de seizoenen op Aarde. Argyre Planitia, een van de diepste kraters van Mars verschijnt linksonder gevuld met atmosferische mist (hier afgebeeld als lichtroze). De diepe ravijnen van Valles Marineris verschijnen linksboven gevuld met wolken (bruin gekleurd in de afbeelding). De zuidelijke poolijskap is onderaan in het wit zichtbaar en krimpt door de relatieve warmte van de zomer.
Zuidelijke zomeropwarming en stofstormen drijven waterdamp naar zeer grote hoogten, wat MAVEN’s ontdekking van verhoogd waterstofverlies van Mars in deze tijd van het jaar verklaart.
De tweede afbeelding is van het noordelijk halfrond van Mars en werd gemaakt in januari 2023 nadat Mars het verste punt in zijn baan vanaf de Zon was gepasseerd.
De snel veranderende seizoenen in het noordpoolgebied zorgen voor een overvloed aan witte wolken. De diepe ravijnen van Valles Marineris zijn linksonder in een bruine kleur te zien, samen met vele kraters.
Ozon, dat magenta lijkt in dit ultraviolette beeld, heeft zich opgebouwd tijdens de kille poolnachten in de noordelijke winter. Het wordt vervolgens vernietigd in de noordelijke lente door chemische reacties met waterdamp, die in deze tijd van het jaar beperkt is tot lagere hoogten van de atmosfeer.
Eerste publicatie: 23 juni 2023
Bron: sci-news
