Ruimtevaartnieuws

Reparatie brandstoflek Artemis 1 kan weken duren

NASA's Artemis 1 klaar voor lancering.
NASA’s Artemis 1 klaar voor lancering. Credit: NASA)

Een brandstoflek dat de tweede poging van NASA om zijn nieuwe Artemis 1-maanraket te lanceren, verijdelde zal waarschijnlijk weken duren om te repareren. Het kan zelfs zijn dat de mega-raket van zijn lanceerplatform wordt afgehaald. Het is momenteel onduidelijk wanneer de volgende lanceerpoging zal plaatsvinden.

Het vloeibare waterstoflek trad zaterdag op toen NASA de enorme Space Launch System (SLS)-raket wilde vullen, die Artemis 1, een onbemande testvlucht naar de Maan, moet lanceren. Ondanks drie pogingen om het lek te repareren waren technici niet in staat het te dichten en werd besloten om te stoppen met vullen en de situatie verder te onderzoeken.

Dat onderzoek en de uitkomst van de benodigde reparaties leiden ertoe dat Artemis 1 minimaal nog twee weken aan de grond blijft.

Het huidige lanceervenster sluit op donderdag 7 september (Nederlandse tijd). Artemis 1 zal dus moeten wachten op het volgende lanceervenster dat zal lopen van 16 september tot 4 oktober. Maar het is niet uitgesloten dat men dieper in oktober terechtkomt. Veiligheidseisen zeggen dat de raket terug moet naar zijn garage, het enorme Vehicle Assembly Building (VAB) tijdens de reparaties. In oktober is er een lanceervenster van 17 tot 31 oktober. Maar er kan nog een conflict optreden met een andere geplande lancering: die van de Crew-5 astronauten van SpaceX naar het ISS. Die staat gepland voor 3 oktober vanaf lanceerplatform 39A (Artemis wordt vanaf 39B gelanceerd) van het Kennedy Space Center..

De eerste lanceerpoging van Artemis 1 op 29 augustus werd afgeblazen toen technici een probleem met de koeling van een van de vier RS-25 motoren ontdekten. Hier bleek een slechte temperatuursensor de oorzaak te zijn. Die poging werd verplaatst naar gisteren, 3 september.

Technici losten maandag tijdens het aftellen wel met succes een waterstoflek op maar het lek van gisteren was anders en veel groter. Het lek van zaterdag trad op vlak bij de kern van de SLS-raket in een koppeling die een vloeibare waterstofleiding verbindt met de kerntrap om deze voor de lancering te vullen. Het lek trad op na een korte “onbedoelde” overdruk op de brandstofleiding die drie keer hoger was dan de acceptabele druk.

Het lek leidde tot hoeveelheden ontvlambaar waterstof in de buurt van de raket die vele malen hoger waren dan de acceptabele niveaus. Het is volgens NASA nog te vroeg om te zeggen dat het lek door de overdruk werd veroorzaakt (die ontstond door een verkeerd menselijk commando vanuit het Launch Control Center) of niet.

Een ding is echter wel duidelijk: de zachte afdichting van de snelkoppeling zal waarschijnlijk moeten worden vervangen. Technici van de NASA zullen volgende week bijeenkomen om te beslissen of dat gedaan kan worden op lanceerplatform 39B (waarvoor een speciale omhulling rond de site gebouwd zou moeten worden) of dat de 98 meter hoge raket terug naar het VAB gerold moet worden.

Zoals het er nu naar uitziet zal de SLS-raket binnenkort terugrollen naar het VAB om zijn vluchtbeëindigingssysteem te testen. Dit systeem is ontworpen om de raket met explosieven te vernietigen als deze tijdens de lancering van zijn koers afwijkt. DE US Space Force, die toezicht houdt op de lanceringen, vereist dat NASA het veiligheidssysteem elke 25 dagen test en die test kan alleen in het VAB worden uitgevoerd.

Die deadline van 25 dagen is aanstaande dus NASA zou een ontheffing nodig hebben om de raket op het lanceerplatform te houden als het lek ter plekke gerepareerd zou kunnen worden. Het is nog niet duidelijk of NASA een ontheffing aan wil vragen.

Het algemene beeld zal begin van de week duidelijker worden want dan heeft men meer tijd gehad om de gegevens te analyseren en de opties te bespreken.

De twee afgelastingen leiden tot hogere kosten want er is meer vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof nodig dan oorspronkelijk gepland maar die kosten zijn volgens NASA te overzien. Bovendien is een mislukte lancering vele malen duurder.

Het is de bedoeling dat Artemis 1 de onbemande Orion op een lange reis naar de Maan en weer terug, lanceert. De missie – de eerste in het Artemis-programma van de NASA – is ontworpen om aan te tonen dat beide voortuigen geschikt zijn om astronauten te vervoeren. De eerste bemande vlucht zal die van Artemis 2 zijn en die moet mensen in 2024 rond de Maan laten vliegen. Als alles volgens plan blijft verlopen.

Artemis 1 heeft ook 10 cubesats aan boord die nieuwe technologieën gaan testen en die wetenschappelijk onderzoek moeten gaan doen. Mocht Artemis 1 terug worden gehaald naar het VAB dan kunnen de accu’s van de cubesats worden bijgeladen. Het is momenteel nog niet duidelijk of dat bijladen nodig is.

Eerste publicatie: 4 september 2022
Bron: NASA