Sterrenkunde koeterwaals

Sterrenkunde koeterwaals – Magelhaanse Wolken

De Magelhaanse Wolken zijn de twee grootste satelliet sterrenstelsels van onze Melkweg. Ze zijn vanaf het zuidelijk halfrond met het blote oog zichtbaar als twee wazige vlekjes aan de nachtelijke sterrenhemel. Bewoners van het zuidelijk halfrond kennen ze al heel erg lang maar ze trokken pas de aandacht van Europese astronomen toen Antonio Pigafetta er over schreef. Hij begeleidde Ferdinand Magelhaan tijdens diens reis om de wereld.

VISTA fotografeert de Grote Magelhaanse Wolk
De VISTA telescoop van de ESO heeft een opmerkelijke foto gemaakt van de Grote Magelhaanse Wolk. Dit is een satelliet sterrenstelsel van ons eigen sterrenstelsel. VISTA heeft dit sterrenstel en ook de Kleine Magelhaanse Wolk en hun omgeving onderzocht. Het onderzoek maakt het mogelijk dat astronomen een groot aantal sterren kunnen onderzoeken waardoor er nieuwe mogelijkheden ontstaan voor het bestuderen van de evolutie van sterren, veranderlijke sterren en de dynamica van sterrenstelsels. Credit: ESO.

De Magelhaanse Wolken lijken dichtbij elkaar te staan maar in werkelijkheid zijn ze ongeveer 75.000 lichtjaar van elkaar verwijderd. De grootste van de twee, de Grote Magelhaanse Wolk is ongeveer 160.000 lichtjaar van de Melkweg verwijderd en de Kleine Magelhaanse Wolk ongeveer 200.000 lichtjaar.

De Grote Magelhaanse Wolk heeft een diameter van ongeveer 14.000 lichtjaar en is daarmee ongeveer twee keer groter dan de Kleine Magelhaanse Wolk. Vergeleken met de Melkweg, die een diameter heeft van ongeveer 100.000 lichtjaar, zijn ze echter maar klein.

Vergeleken met de Melkweg hebben de beide Wolken veel meer gas en minder sterren. Omdat er niet veel stervormig plaatsvindt missen ze ook veel elementen zwaarder dan helium. Welke vorm ze vroeger hebben gehad is onbekend; ze worden door de aantrekkingskracht van de Melkweg vervormd en uitgerekt. Met behulp van radiotelescopen is wel een zwakke spiraalstructuur gevonden in het waterstof dat hun volume opvult.

Astronomen hebben problemen om de massa van beide Wolken goed te bepalen maar er is bewijs dat de Grote Magelhaanse Wolk ongeveer 1/10de van de massa van ons Melkwegstelsel bevat.

De twee Wolken zijn niet alleen, ze worden vergezeld door enkele tientallen andere dwergsterrenstelsels die om de Melkweg heen draaien.

We hebben ook twee uitgebreidere artikelen over de Magelhaanse Wolken, je kan ze hier en hier vinden.

Dit artikel maakt deel uit van de serie Sterrenkunde – koeterwaals. Het zijn vertaalde en eventueel bewerkte berichten van de rubriek Astronomy 101 van de website UniverseToday