Sterrenkunde koeterwaals

Sterrenkunde koeterwaals – Wolf-Rayet-sterren

Als grote sterren sterven dan blazen ze zich op in een geweldige supernova explosie. Maar voor het zover is gaan ze door een erg korte maar vreemde cyclus in hun leven.

Wolf-Rayet ster
De Wolf-Rayet ster HD 50896 en de door de ster veroorzaakte gasbel S308. De opname is gemaakt met de XMM-Newton ruimtetelescoop. Dit is een röntgentelescoop van de ESA die in een baan om de Aarde draait.

Wolf-Rayet sterren zijn in 1867 vanaf de Parijse sterrenwacht ontdekt door de Franse astronomen Charles Wolf en Georges Rayet. Ze vonden drie sterren die ongewoon sterke emissielijnen hadden in hun spectra. Dit betekent dat de elementen in die sterren tot extreem hoge temperaturen worden verhit.

Het mysterie van wat Wolf-Rayet sterren nu eigenlijk zijn bleef meer dan een eeuw bestaan. Dat komt deels doordat ze extreem zeldzaam zijn. Zelfs tegenwoordig zijn er bij astronomen slechts 500 in ons sterrenstelsel bekend (van de honderden miljarden sterren in ons sterrenstelsel).

Tegenwoordig herkennen astronomen een Wolf-Rayet ster als een ster die op het punt staat te overlijden. Als grote sterren, minstens 8 – 10 zonsmassa, het einde van hun leven naderen schakelen ze van waterstoffusie over naar heliumfusie in hun kernen. Vanwege hun extreme massa komt er bij de heliumfusie een enorme hoeveelheid energie vrij. Die energie zorgt ervoor dat de buitenste lagen van de ster enorm opzwellen en loskomen van de ster. Ze vormen een bubbelachtige schil van gas om de ster heen.

Die schil zal uiteindelijk steeds verder uitdijen waarbij er een nevel ontstaat. Veel Wolf-Rayet sterren zijn inderdaad omringd door dergelijke nevels. Maar in de tussentijd vangt de schil een heleboel licht dat van de ster afkomt, dat warmt op en zorgt ervoor dat die schil gaat gloeien. Dit is de bron van de vreemde emissielijnen zie Wolf en Rayet zagen.

Wold-Rayet sterren behoren tot de helderste sterren in het heelal, ze kunnen een lichtkracht van wel een miljoen keer die van de Zon hebben. Maar dat kan je niet met je ogen zien. Ze zijn zo heet dat het meeste van hun straling in de vorm van ultraviolet licht wordt uitgezonden en dat licht kunnen we met onze ogen niet zien (maar je wil er ook niet te dichtbij komen).

De Wolf-Rayet fase duurt niet heel erg lang, minder dan een miljoen jaar. Binnenkort zal elk van deze sterren ijzeren kernen beginnen te vormen en dat leidt uiteindelijk tot een supernova-explosie die de hele ster zal vernietigen.

Geniet er dus van zolang het duurt.

Dit artikel maakt deel uit van de serie Sterrenkunde – koeterwaals. Het zijn vertaalde en eventueel bewerkte berichten van de rubriek Astronomy 101 van de website UniverseToday