Waarnemen – de Haas
Waarnemers op het noordelijk halfrond kunnen de Haas ’s avonds in januari laag boven de horizon zien ten zuiden van de voeten van Orion.
De Haas is een sterrenbeeld dat in de wintermaanden voor waarnemers op hoge breedtegraden op het noordelijk halfrond langs de zuidelijke horizon strijkt. De Haas bevindt zich onder de voeten van Orion de jager en naast de Grote Hond. Haas zal in de loop van de elke winternacht en tijdens het winterseizoen van het zuidoosten naar het zuidwesten trekken. Voor waarnemers op het zuidelijk halfrond snijdt de Haas door de lucht in een boog die in januari bijna boven je hoofd passeert.
De mythologie van de Haas
Lepus de Haas is een sterrenbeeld dat al sinds de Oudheid bekend is. Sommige mythes zeggen dat de nabije Grote Hond achter de haas aan de sterrenhemel zit. Anderen zeggen dat de gevleugelde boodschapper god Hermes de snelle haas als eerbetoon aan de hemel plaatste.
De sterren van de Haas
De sterren van de 2de en 3de magnitude van de Haas lijken een beetje op een rad waarvan de sterren uit het midden stromen. Vormen de sterren voor jou de vorm van de ledematen of oren van een Haas? De helderste ster bevindt zich in het midden, Alpha Leporis. Deze ster is ook bekend als Arneb en heeft een visuele helderheid van magnitude 2,58. De ster is ongeveer 1284 lichtjaar van ons verwijderd. De volgende heldere ster in de Haas bevindt zich 3° ten zuiden van Alpha. Bèta Leporis heet ook wel Nihal en heeft een visuele helderheid van magnitude 2,81 en is 160 lichtjaar van ons verwijderd. De andere sterren van de haas hebben een formele naam.
De bolhoop van de Haas
De Haas heeft één Messier object, het is de bolhoop Messier 79. Dit is een enorme clustering van oude sterren die om ons sterrenstelsel draait. Je kan Messier 79 vinden uitgaande van de sterren Alpha en Bèta. Trek een lijn van Alpha naar Bèta, deze lijn is ongeveer 3° lang, en trek deze lijn vervolgens nog eens 4° zuidwaarts tot je bij de bolhoop komt die van de 8ste magnitude is. Messier is onder een donkere hemel te vinden met een verrekijker maar een telescoop geeft je een veel beter beeld.
M79 is ongeveer 40.000 lichtjaar van de Aarde verwijderd en ongeveer 60.000 lichtjaar van het galactische centrum. Dat is een ongebruikelijke locatie voor een bolhoop. De meeste bolhopen bevinden zich dichter bij het galactische centrum dan wij. Maar M79 is verder weg, aan de randen van ons sterrenstelsel. Deze ontdekking leidde ertoe dat astronomen denkend at M79 eigenlijk een extragalactische bolhoop is.
Er zijn astronomen die denken dat de bolhoop M79 ooit tot een naburig dwergsterrenstelsel behoorde dat door de Melkweg is verorberd. Anderen denken dat het zwakke verspreide dwergsterrenstelsel er nog steeds is maar dat het binnenkort zal mengen met de Melkweg en zal ophouden te bestaan.
We hebben ook een veel uitgebreider artikel over het sterrenbeeld Haas – Lepus op Kuuke’s Sterrenbeelden
Eerste publicatie: 1 januari 2022
Bron: EarthSky
