Astronomisch Nieuws

30 Doradus B ontstaan uit minstens twee supernova’s

30 Doradus B, ook bekend als NGC 2060, bevindt zich in de Grote Magelhaanse Wolk, een klein satelliet-sterrenstelsel van onze Melkweg.

In het centrum van dit complexe landschap van schitterende, kleurrijke gaswolken bevindt zich het supernova-overblijfsel 30 Doradus B.
In het centrum van dit complexe landschap van schitterende, kleurrijke gaswolken bevindt zich het supernova-overblijfsel 30 Doradus B. Credits: NASA / CXC / Penn State University / Townsley et al. / STScI / HST / JPL / CalTech / SST / SAO / J. Schmidt / N. Wolk / K. Arcand.

30 Doradus B maakt deel uit van een groot stervormingsgebied waar zich de afgelopen 8 tot 10 miljoen jaar voortdurend sterren hebben gevormd.

Het is een complex landschap van donkere gaswolken, jonge sterren, hoogenergetische schokken en oververhit gas, dat zich op 160.000 lichtjaar afstand van de Aarde in de Grote Magelhaanse Wolk bevindt.

In een nieuw onderzoek analyseerden astronoom Wei-an Chen en collega’s van de national Taiwan University hoge resolutie-beelden met meerdere golflengtes van 30 Doradus B van verschillende grond- en ruimtetelescopen, waaronder de Hubble Space Telescope, de Square Kilometre Array Patfinder-radiotelescoop in Australië, de Spitzer Space Telescopen en de Chandra röntgentelescoop.

De onderzoekers ontdekten een zwakke schil van röntgenstraling met een doorsnede van ongeveer 130 lichtjaar.

Uit de Chandra-gegevens bleek ook dat 30 Dorado B deeltjeswinden bevat die door een pulsar worden weggeblazen, waardoor een zogenaamde pulsarwindnevel ontstaat.

Samen met gegevens van Hubble en andere telescopen stelden de onderzoekers vast dat geen enkele supernova-explosie kon verklaren wat er werd gezien.

Zowel de pulsar als de heldere röntgenfoto’s die in het centrum van 30 Doradus B zijn te zien, zijn waarschijnlijk het gevolg van een supernova-explosie na de ineenstorting van een massieve ster ongeveer 5000 jaar geleden.

De grotere, zwakke schil van röntgenstraling is echter te groot om het resultaat te zijn van dezelfde supernova.

In plaats daarvan denken de onderzoekers dat er minstens twee supernova-explosies plaatsvonden in 30 Doradus B, waarbij de röntgenschil meer dan 5000 jaar geleden door een andere supernova werd geproduceerd.

Het is volgens de onderzoekers ook heel goed mogelijk dat er in het verleden nog veel meer is gebeurd. Het resultaat kan astronomen helpen meer te leren over de levens van massieve sterren en de effecten van hun supernova-explosies.

Een artikel over de bevindingen werd in de Astronomical Journal gepubliceerd.

Artikel: Wei-An Chen et al. 2023. New Insights on 30 Dor B Revealed by High-quality Multiwavelength Observations. AJ 166, 204; doi: 10.3847/1538-3881/acff72

Eerste publicatie: 5 januari 2024
Bron: sci-news