Astronomisch Nieuws

Astronomen nemen enorme zonnevlam waar van de ster V1355 Orionis

V1355 Orionis (ook bekend als HD 291095) is een dubbelstersysteem van het RS CVn-type op een afstand van 400 lichtjaar in het sterrenbeeld Orion.

Een artist impressie van de supervlam van het hoofdster van het binaire system V1355
Een artist impressie van de supervlam van het hoofdster van het binaire system V1355 Orionis. Credit: NAOJ.

Zonnevlammen zijn explosieve verschijnselen waarbij magnetische energie die is opgeslagen rond zonnevlekken plotseling vrijkomt door magnetische reconnectie. Over het algemeen komt bij een zonnevlam ongeveer 1026 – 1032 erg vrij.

Tijdens een zonenvlam vindt emissie plaats in een breed scala van golflengtes, van radiogolven tot röntgenstraling. Over het algemeen worden protuberansuitbarstingen op de Zon, die gepaard gaan met fakkels, waargenomen als Hα (waterstof alpha) -emissie en -absorptie wanneer ze respectievelijk buiten een fakkel en op de schijf uitbarsten..

Als de snelheid van de protuberans groot genoeg is kan dit leiden tot een coronale massa ejectie (CME) oftewel een plasmawolk. Fakkels worden zowel op de Zon als op andere sterren op grote schaal waargenomen.

In het geval van sterren zijn supervlammen, waarbij 10 keer grotere energieën vrijkomen dan bij de grootste zonnevlammen, bevestigd,

Dr. Inoue en collega’s gebruikten de 3,8 meter Seimei Telescope in Japan en de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) van de NASA om het dubbelstersysteem V1355 Orionis waar te nemen. Hiervan is  bekend dat er regelmatig supervlammen vrijkomen.

Ze slaagden erin om met continue waarnemingen met een hoge temporele resolutie een supervlam vast te leggen. Uit hun gegevensanalyse blijkt dat de superflare ontstond door een fenomeen dat bekend staat als een protuberansuitbarsting.

Om de snelheid van de uitbarsting te berekenen moesten ze enkele aannames doen over aspecten die niet direct waarneembaar zijn, maar zelfs in de meest conservatieve schattingen overschrijden de ontsnappingssnelheid van de ster (347 km/s) ruimschoots, wat erop wijst dat de protuberansuitbarsting in staat was zich los te maken van de zwaartekracht van de ster en zich te ontwikkelen tot een CME.

De protuberansuitbarsting was ook een van de meest massieve die ooit is waargenomen en waarbij biljoenen tonnen aan materiaal vrijkwam.

De bevindingen zijn gepubliceerd in de Astrophysical Journal.

Artikel: Shun Inoue et al. 2023. Detection of a High-velocity Prominence Eruption Leading to a CME Associated with a Superflare on the RS CVn-type Star V1355 Orionis. ApJ 948, 9; doi: 10.3847/1538-4357/acb7e8

Erg is een eenheid voor arbeid, energie en hoeveelheid warmte in het cgs-eenhedenstelsel. Het eenheidssymbool is erg.
 
1 erg := 1 dyn · cm = 10−7 J. Erg is geen SI-eenheid.
Trivia: Op de grafsteen van Max Planck staat de waarde van de constante van Planck h ingebeiteld: 6,626 × 10−27 erg seconde, wat gelijk is aan 6,626 × 10−34 J·s.

Eerste publicatie: 28 april 2023
Bron: sci-news & anderen