Hubble fotografeert het balkspiraalstelsel NGC 3783
Astronomen hebben de Hubble Space Telescope gebruikt om een opname te maken van het heldere balkspiraalstelsel NGC 34783.
NGC 3783 bevindt zich op een afstand van ongeveer 135 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Centaurus. Het stelsel is ook bekend als ESO 378-14, LEDA 36101 en 2XXM J113901.7-374418. Het sterrenstelsel werd voor het eerst op 21 april 1835 beschreven door de Engelse astronoom John Herschel.
In het centrum van NGC 3783 bevindt zich een snel draaiend zwart gat met een massa van 2,8 miljoen zonsmassa. NGC 3783 is de naamgever van een groep van 47 sterrenstelsels.
Net zoals clusters van sterrenstelsels zijn groepen sterrenstelsels door middel van de zwaartekracht met elkaar verbonden.
Groepen sterrenstelsels zijn echter minder massief en hebben veel minder leden dan clusters van sterrenstelsels. Die laatste kunnen honderden tot duizenden sterrenstelsels bevatten. Een groep sterrenstelsels heeft typisch minder dan 50 leden.
Ook ons eigen sterrenstelsel maakt deel uit van een groep sterrenstelsels, de Lokale Groep, die twee andere grote sterrenstelsels bevat (het Andromedastelsel en het Driehoekstelsel) en enkele tientallen satelliet- en dwergsterrenstelsels.
De NGC 3783 sterrenstelselgroep heeft 47 leden en het lijkt erop dat het zich in een vroeg stadium van zijn evolutie bevindt en dat maakt het een interessant onderzoeksobject.
Hoewel de focus van deze afbeelding ligt op het spiraalstelsel NGC 3783 wordt het oog evenzeer getrokken door het zeer heldere object rechtsonder in de afbeelding. Dat is de ster HD 101274.
Door het perspectief in de afbeelding lijken de ster en het sterrenstelsel op nauwe metgezellen maar dat is echter een illusie.
HD 101274 bevindt zich op een afstand van ongeveer 1530 lichtjaar en dat betekent dat de ster ongeveer 85.000 keer dichterbij is dan NGC 3783. Dit verklaart hoe het kan lijken dat een enkele ster een heel sterrenstelsel overtreft.
NGC 3783 is een zogenaamd Type I Seyfert stelsel – een sterrenstelsel met een helder centraal gebied.
In de afbeelding is dit met ongelooflijke details vastgelegd door de Hubble Space Telescope, van de gloeiende centrale balk tot de smalle, kronkelende armen en het stof dat er doorheen stroomt, dankzij vijf afzonderlijke beelden gemaakt in verschillende golflengtes.
In feite is het galactische centrum voor Hubble helder genoeg dat het diffractiepieken vertoont die normaal gesproken alleen te zien zijn op sterren zoals HD 101274.
Eerste publicatie: 15 april 2024
Bron: ESA/Hubble
