Hubble Telescope back in business
Hubble’s nieuwe beeld van een spectaculair sterrenstelsel demonstreert het volledige succes van de nieuwe, stabielere richtmodus voor de telescoop.
De Hubble Space Telescope is weer terug aan het waarneemfront en verricht weer wetenschappelijk onderzoek. De telescoop doet dit nu met slechts één werkende gyroscoop. En om te bewijzen dat de telescoop nog steeds bruikbaar is maakte Hubble een opvallende foto van het stoffige spiraalstelsel NGC 1546.
NGV 1546, gelegen op een afstand van 50 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Dorado – Goudvis, is een briljant voorbeeld van wat een “uitvlokkende” spiraal wordt genoemd. In plaats van de sierlijke gebogen armen die sommige spiraalstelsels hebben, zien die van NGV 1546 er rommeliger uit, met uitbarstingen van stervorming in de armen die meer stervorming in de buurt veroorzaken, wat leidt tot de fragmentarische structuur.
Het stof dat we tegenlicht zien door de heldere kern van NGC 1546 is het product van talloze generaties sterren die zijn geboren, geleefd en gestorven, waarbij ze tijdens hun doodsstrijd enorme hoeveelheden stof de ruimte in hebben geslingerd. Het stof, gemaakt van deeltjes van slechts micrometers groot, laat zien dat het sterrenstelsel een gezonde chemie heeft; dat stof zal worden gerecycled tot nieuwe generaties sterren en de zware elementen zal leveren voor planeten rond die nieuwe sterren. De helderblauwe gebieden, beter zichtbaar aan de andere kant van het sterrenstelsel waar stof het zicht niet belemmert, zijn voorbeelden van deze hete jonge sterren in pasgeboren sterrenhopen.
Hoewel de Hubble Space Telescope tijdens de 34 jaar dat hij in een baan om de Aarde draaide vele spectaculaire opnames zoals deze heeft gemaakt, is deze opname van NGC 1546, gemaakt met de Wide Field Camera 3, een van Hubble’s belangrijkste. Dat komt omdat deze opname alle twijfels over de onmiddellijke toekomst van Hubble wegneemt.
Het afgelopen jaar ging de ruimtetelescoop herhaaldelijk naar veilige mode toen een van de laatste drie functionele gyroscopen foutieve gegevens Begon terug te sturen. Hubble werd tijdens de laatste onderhoudsmissie in 2009 uitgerust met zes nieuwe gyroscopen, die worden gebruikt voor het draaien en richten van de telescoop. Vijftien jaar later zijn er nog maar twee volledig operationeel. Hoewel uit efficiencyoverwegingen de voorkeur uitgaat naar drie werkende gyroscopen, kan Hubble op slechts één gyroscoop functioneren. Dit is zelfs getest in 2008, toen de vorige set gyroscopen allemaal kapot ging. Met nog twee gyroscopen en geen hoop op nog een onderhoudsmissie (de shuttle ging in 2011 met pensioen), moet Hubble op slechts één gyroscoop functioneren, terwijl de resterende gyroscoop als back-up wordt bewaard voor het geval deze zou falen.
Het is niet de perfecte oplossing: hoewel Hubble nog steeds overal op de hemelbol kan wijzen, is zijn mobiliteit beperkter met een lagere draai- en doelvergrendelingsnelheid, wat betekent dat het gebied dat hij op een bepaald moment kan waarnemen kleiner is. Bovendien zal de telescoop geen asteroïden of kometen binnen de baan van Mars kunnen volgen, omdat die te snel bewegen om door een enkele gyroscoop bijgehouden te worden. Over het geheel genomen schat NASA dat Hubble vanaf nu een productiviteitsdaling tot 25% zal laten zien.
Hubble keerde op 14 juni terug in actieve dienst, waarbij deze afbeelding van NGC 1546 de eerste sindsdien was – en de eerste van nog veel meer.
In de loop de jaren heeft de Hubble Space Telescoop veel uitdagingen overwonnen, van een verkeerd gepolijste hoofdspiegel die het plaatsen van corrigerende lenzen vereiste tijdens een reddingsmissie, tot meerdere falende instrumenten die vervangen moesten worden, en de slijtage van een ruimtesonde dat zich nu in zijn vierde decennium in de ruimte bevindt. Toch overleeft Hubble iedere keer weer en kunnen we hopelijk nog vele jaren genieten van de uitzichten die deze telescoop ons op het heelal biedt.
Eerste publicatie: 22 juni 2024
Bron: NASA
