Sterren

Zubenalgenubi – de alpha ster van de Weegschaal

Libra - Zubenalgenubi
Zubenelgenubi bevindt zich ongeveer halverwege de lijn tussen Antares en Spica. De kaart is voor 20 mei middernacht.

Als je met een verrekijker naar Zubenelgenubi kijkt zie je niet één maar twee sterren. Astronomen hebben de bewegingen van beide sterren bestudeerd en ze denken dat het vermoedelijk gaat om een dubbelster; twee fysiek aan elkaar gerelateerde sterren die om een gezamenlijk zwaartepunt draaien. Echter de sterren staan nogal ver van elkaar af dus een omlooptijd zou ergens in de buurt van 200.000 jaar uitkomen en dat is erg lang. Mogelijk zijn ze dus toch niet door middel van de zwaartekracht met elkaar verbonden. Zubenelgenubi straalt meer licht uit dan onze Zon. De ster bevindt zich op een afstand van ongeveer 77 lichtjaar.

Op zoek naar Zubenelgenubi

Zubenalgenubi is een beetje lichtzwakker dan Zubeneschamali, de andere heldere ster in Libra. De ster heeft vermoedelijk de alpha aanduiding gekregen omdat de ster dichter bij de ecliptica ligt.

Begin november komt Zubelgenubi samen met de Zon op en gaat ook weer samen met de Zon onder. De ster is dan niet te zien. En half jaar later, begin mei is het dan de beste tijd om de ster te bestuderen. De ster komt dan kort na zonsondergang op en gaat rond zonsopkomst weer onder. Begin mei bereikt de ster omstreeks middernacht zijn hoogste punt in het zuiden. Begin juni is dit omstreeks 23 uur en in juli en augustus dus nog eerder (ongeveer 2 uur per maand).

Op het noordelijk halfrond is daarom de zomer de beste periode om Zubenelgenubi te zien. Ben je op het zuidelijk halfrond dan moet je de ster in de winter bekijken. Het is geen erg heldere ster maar in een goed donkere omgeving is de ster gemakkelijk naast Zubeneschamali te vinden.

Het sterrenbeeld Libra is te vinden tussen de sterren Antares van het sterrenbeeld Schorpioen en Spica van het sterrenbeeld Maagd. Zubenelgenubi bevindt zich ongeveer halverwege deze twee heldere sterren.

Geschiedenis en mythologie van Zubenelgenubi

De namen van de twee helderste sterren van Libra komen uit het Arabisch. Zubenelgenubi betekent “de zuidelijke klauw” (van de schorpioen) en Zubeneschamali betekent “de noordelijke klauw” (van de schorpioen). Deze namen verwijzen naar de tijd van de oude Babyloniërs die Libra zagen als een deel van het sterrenbeeld Scorpius – Schorpioen.

Vermoedelijk scheidden de Grieken en de Romeinen dit deel van Scorpius af als het sterrenbeeld Libra omdat destijds de Zon zich tijdens de herfstequinox in dit deel van de sterrenhemel bevond. De weegschaal symboliseert de gelijke lengte van dag en nacht die er is tijdens de equinox. Libra bepaalde meer dan 2000 jaar geleden heel goed de plaats van de herfstequinox maar tegenwoordig bevindt de Zon zich in het sterrenbeeld Virgo – maagd tijdens de herfstequinox.

Volgens de Grieks mythologie stelde Virgo de godin van de gerechtigheid, Astrea voor die Libra – de Weegschaal in haar handen hield. Volgens bronnen is Libra bij de Romeinen de verafgoding van Augustus als rechter.

Eerste publicatie: 24 mei 2017