Geheime Russische satelliet breekt voor de tweede keer in stukken
Een geheime Russische satelliet die in 2014 de ruimte in werd gestuurd heeft zijn tweede breuk meegemaakt. De oorzaak van de ondergang van Kosmos-2499 is onbekend en, gezien de versluierde en verdachte geschiedenis van de satelliet, zullen we de waarheid misschien nooit ontdekken.
Het uit elkaar vallen van Kosmos-2499 werd op 6 februari 2023 door de Amerikaanse Space Force bevestigd. Men volgt nu 85 nieuwe stukjes puin van de satelliet. Het uit elkaar vallen vond plaats op 3 januari 2023. Het puin van de satelliet draait op een hoogte van ongeveer 1170 kilometer boven de Aarde en het zal ongeveer 100 jaar duren voordat deze delen terugvallen naar de Aarde. Ze dragen dus bij aan de groeiende berg afval die om de Aarde draait.
Dat Kosmos-2499 in botsing is gekomen met een ander object, zoals een klein stukje ruimtepuin of een micrometeoriet, is een duidelijke mogelijkheid maar het eerdere gedrag van de satelliet in de ruimte en het vermoedelijke doel bieden een meer plausibele verklaring: hij explodeerde gewoon. En, vreemd genoeg, is dit niet de eerste keer aangezien Kosmos-2499 op 22 oktober 2021 voor het eerst uit elkaar viel, hetgeen eveneens traceerbaar ruimtepuin veroorzaakte.
Het verhaal van de satelliet begon in mei 2012 toen hij samen met drie Russische Rodnik-achtige satellieten werd gelanceerd. De satelliet was niet opgenomen in het ladingsmanifest van de raket dus toen het op onverklaarbare wijze naast de drie Rodnik-satellieten opdook namen Amerikaanse waarnemers aan dat het een fragment was en werd de satelliet als zodanig aangeduid: ruimteschroot Object 2014-028E.
Maar het object begon een reeks complexe orbitale manoeuvres uit te voeren, wat sterk de aanwezigheid van een niet nader genoemde vierde satelliet suggereerde. In oktober 2014 hebben de Verenigde Staten het object bovendien opnieuw geclassificeerd als nuttige lading en niet als puin. Bovendien controleerde het Amerikaanse leger nu drie of vier keer per dag de baanparameters van de mysterieuze satelliet. Het jaar daarop voerde Kosmos-2499 een rendez-vous uit met zijn eigen Briz-KM-rakettrap en bleef hij tot 2017 manoeuvres uitvoeren.
Kosmos-2499 houdt vermoedelijk verband met het Russische Nivelir-project. Dit is vermoedelijk een project om kleine satellieten te bouwen die zijn ontworpen om andere satellieten in de ruimte te inspecteren. Rusland heeft tot nu toe vier van deze satellieten gelanceerd waarvan er twee samenkwamen met hun respectievelijke rakettrappen.
Vijf jaar geleden beschreef een hooggeplaatste Amerikaanse militair het gedrag van deze satellieten als “inconsistent met alles wat eerder was gezien tijdens inspecties in de ruimte of omgevingsbewustzijn in de ruimte” en zinspeelde op de mogelijkheid dat de satellieten verband hielden met een programma voor de ontwikkeling van ruimtewapens. Dat wil zeggen satellieten die in staat zijn om andere satellieten in een baan om de Aarde uit te schakelen. Jaren eerder ontkende Roscosmos-chef Oleg Ostapenko soortgelijke beschuldigingen en zei hij dat de apparaten geen “killer-satellieten” zijn. Maar hij vertelde niet welk doel de satellieten dan wel hebben.
De reden waarom Kosmos-2499 nu bij twee gelegenheden lijkt te zijn geëxplodeerd houdt vermoedelijk verband met het vloeibare voortstuwingssysteem, de Fakel K50-10.6-motor die door hydrazine wordt aangedreven, waardoor de satelliet meerdere orbitale veranderingen kon uitvoeren.
Er is gesuggereerd dat de satelliet een explosieve kernkop droeg voor anti-satellietgebruik maar dat lijkt onwaarschijnlijk aangezien er ook een RS-47 amateur radiolading aan boord was.
Grondwaarnemingen suggereren dat Kosmos-2499 ongeveer 30 centimeter lang was. Echter dergelijke waarnemingen zijn niet heel erg betrouwbaar. De satelliet is vermoedelijk ongeveer 1 meter groot geweest. Dat komt ook beter overeen met de hoeveelheid puin dat is waargenomen.
En ja, satellieten kunnen spontaan ontploffen in de ruimte, een recent voorbeeld is de Russische SOZ ullage-motor, die op 15 april 2022 ontplofte. Die motoren dateren uit de Koude Oorlog terwijl moderne ruimtevaartuigen zijn ontworpen om dit probleem te vermijden. Welnu, de Kosmos-2499-satelliet is een schijnbare uitzondering.
Eerste publicatie: 12 februari 2023
Bron: diverse persberichten
