Het wordt steeds lastiger om sterren te zien
Een nieuwe analyse, uitgevoerd door burgerwetenschappers, wijst erop dat de lichtvervuiling op onze planeet in snel tempo toeneemt. Een onderzoeksteam dat tienduizenden waarnemingen heeft onderzocht van de nachtelijke sterrenhemel, gedaan door burgerwetenschappers, concludeert dat we, als gevolg van menselijke lichtvervuiling in snel tempo steeds minder sterren kunnen zien.
Het team onderzocht, als onderdeel van het Globe at Night-project, meer dan 51.351 waarnemingen van over de gehele wereld die tussen 2011 en 2022 zijn gedaan. Ze zagen dat sterren steeds lastiger zijn te zien en dat leidde tot de conclusie dat dit komt door toenemende lichtvervuiling, veroorzaakt door de mens, in de afgelopen 10 jaar.
Volgens hun analyse werd de nachtelijke hemel tussen 2011 en 2022 ieder jaar 9,6% helderder en dat betekent dat minder heldere sterren verdwijnen voor veel sterrenkijker. Voor een locatie met 250 zichtbare sterren zou dit betekenen dat er in die periode slechts 100 zichtbare sterren overblijven. Het onderzoek is in het wetenschappelijke tijdschrift Science gepubliceerd.
De belangrijkste bevinding van het onderzoek is dat de zichtbaarheid van sterren in een opmerkelijk tempo afneemt – veel sneller dan de onderzoekers hadden verwacht op basis van satellietgegevens en de groei van de bevolking. Het is een teken dat de inspanningen om licht te controleren niet werken, althans gekeken op continentale schalen, aldus Christopher Kyba, onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Bochum en het Deutsches GeoForschungsZentrum in Potsdam.
Door mensen veroorzaakt licht zorgt voor een “lichtgloed”, een verheldering van de nachtelijke hemel die het voor op Aarde gestationeerde waarnemers lastiger maakt om meer ver verwijderde (en vaak zwakkere) sterren te kunnen zien. Het team merkte op dat de opkomst van LED-licht mogelijk heeft bijgedragen aan de toename van lichtvervuiling.
LED’s maken het mogelijk om met dezelfde hoeveelheid energie meer licht te produceren waarbij niet het licht zelf maar het overmatige menselijke gebruik het grootste probleem is. Maar daar komt wel bij dat de methode om wit licht te maken er voor zorgt dat er ook veel blauw licht door LED’s wordt uitgestraald en dat blauwe licht is voor de helderheid van de lucht het meest problematische.
Om beter bij te houden welk soort licht bijdraagt aan de hemelgloed heeft het team van Kyba een app gemaakt voor burgerwetenschappers, amateurastronomen en andere geïnteresseerde partijen om lichtbronnen te tellen en te classificeren. De Nightlights-app is gratis en kan hier worden gedownload.
Misschien wel de meest belangrijke boodschap die de wetenschappelijke gemeenschap zou moeten halen uit de studie van Kyba en anderen is dat de lichtvervuiling toeneemt, ondanks tegenmaatregelen die naar verluidt zijn genomen om deze te beperken. Het bewustzijn moet enorm toenemen om kunstlicht ’s nachts niet als iets altijd positiefs te zien maar als de vervuiler die het werkelijk is.
Kyba suggereerde dat het gebruik van alleen de benodigde hoeveelheid licht om te zien waar en wanneer het nodig is, een goede stap zou zijn in het verminderen van lichtvervuiling, evenals het vermijden van erg koud wit licht en lichten die ultraviolet licht produceren.
Lichtvervuiling schaadt niet alleen ons vermogen om de nachtelijke sterrenhemel te bestuderen maar kan ook schadelijke gevolgen hebben voor het leven op Aarde. Wezens die afhankelijk zijn van gewone lichtpatronen kunnen eronder lijden wanneer kunstlicht in omgeving wordt geïntroduceerd.
Lichtbronnen in een baan om de Aarde, waaronder satellietconfiguraties zoals Starlink van Elon Musk, zijn ook een lastig probleem gebleken voor astronomen.
Hoe lichtbronnen in de toekomst precies worden beheerd valt nog te bezien maar het is wel duidelijk dat er iets moet worden gedaan – zowel voor onze wereld als voor het zien van het licht daarbuiten.
Artikel: Citizen scientists report global rapid reductions in the visibility of stars from 2011 to 2022. Christopher C. M. Kyba, Yiğit Öner Altintaş, Constance E. Walker And Mark Newhouse
Eerste publicatie: 21 januari 2023
Bron: diverse publicaties
