Mercurius

Hoe heet is het op Mercurius?

Mercurius bevindt zich van alle planeten het dichtste bij de Zon

Van alle planeten bevindt Mercurius zich het dichtste bij de Zon. Maar ofschoon de planeet de grootste temperatuurverschillen kent van alle planeten is het niet de heetste planeet. Hoe kan dit?

De hoogte- en de dieptepunten

Mercurius is de kleinste planeet in het zonnestelsel. De planeet draait op een afstand tussen 46 en 70 miljoen kilometer om de Zon heen. De planeet voelt de verzengende hitte van de Zon. Volgens de NASA ken de planeet de grootste temperatuurverschillen in het zonnestelsel. De dagzijde van de planeet kan tot 427 °C heet worden terwijl het aan de nachtzijde kan afkoelen tot -180 °C. De gemiddelde temperatuur op de planeet bedraagt 167 °C.

Deze temperatuurvariaties zijn langdurig. Lang tijd hebben astronomen gedacht dat Mercurius altijd met dezelfde zijde naar de Zon was gericht, iets wat we een gebonden rotatie noemen. Omdat de planeet zich erg dicht bij de Zon bevindt kan deze alleen maar bestudeerd worden als de planeet met dezelfde zijde naar ons toe is gericht. Echter, nader onderzoek heeft ons geleerd dat de planeet heel langzaam om zijn as draait. In twee Mercuriusjaren draait de planeet slechts drie maal om zijn as. Dit komt over een met 60 aardse dagen.

Doordat de planeet een erg lage massa heeft en zich dicht bij de Zon bevindt is het voor de planeet niet mogelijk om een atmosfeer vast te houden en de afwezigheid van een atmosfeer is tevens de verklaring voor het feit dat het niet de heetste planeet in het zonnestelsel is. Een atmosfeer is als een deken voor een planeet die er voor zorgt at de warmte niet weg kan lekken naar de ruimte toe. Mercurius verliest een groot deel van zijn warmte naar de ruimte in plaats van die warmte te delen met de nachtzijde.

Venus, de tweede planeet vanaf de Zon, is de heetste planeet. Venus heeft een dikke atmosfeer die de planeet als eend eken alle warmte vasthoudt en er voor zorgt dat de gemiddelde temperatuur op de planeet een hoogte van 462 °C kan bereiken.

Locatie

Bij ons op Aarde zorgt de helling van de aardas voor verschillende temperaturen tijdens de seizoenen. Als het zuidelijk halfrond richting de Zon is gericht is het daar lente en zomer in plaats van herfst en winter. Maar de draaiingsas van Mercurius vertoont nagenoeg geen helling en dat betekent dat er nauwelijks temperatuursverschillen zijn tussen de beide halfronden.

Omdat er geen seizoenen zijn is het mogelijk dat er op de planeet die zich het dichtste bij de Zon bevindt, ijs voorkomt. Delen van de polen worden nooit door het zonlicht beschenen en dat leidde er toe dat wetenschappers vermoedden dat er ijs op de planeet zou kunnen zijn. Waarnemingen gedaan in 1991 vanaf de Aarde toonden erg heldere vlekken aan die overeenkwamen met kraters die door de Mariner 10 in de jaren 70 waren gefotografeerd. Toen de MESSENGER in 2011 de noordpool van Mercurius bestudeerde werd aangetoond dat de heldere radarvlekken die vanaf de Aarde waren waargenomen overeenkwamen met beschaduwde gebieden aan de polen. In 2012 werd door de MESSENGER met behulp van neutronenspectroscopie de gemiddelde waterstofconcentraties in de heldere gebieden gemeten. Deze waarnemingen bevestigden het vermoeden van de aanwezigheid van ijs.

De metingen wijzen op een laag van enkele tientalen centimeters dik die zich vlak onder de oppervlakte bevindt. De ondergrondse laag bevat een hoeveelheid waterstof die overeenkomt met bijna zuiver waterijs.

Mercurius heeft van alle planeten de minst cirkelvormige baan. De grote variatie in afstand tot de Zon betekent dat er temperatuursverschillen voorkomen aan de polen waardoor er mogelijk ook variaties zijn in de hoeveelheden ondergronds ijs. Dat is iets wat wetenschappers graag van dichtbij zouden willen bestuderen.

Meer over Mercurius

 

Eerste publicatie: 9 december 2012
Laatst keer bijgewerkt op: 1 oktober 2017