Astronomisch Nieuws

Hubble legt een onbekende kleine planetaire nevel vast

Deze relatief onbekende planetaire nevel, met de officiële naam Kohoutek 4-55, bevindt zich in ons Melkwegstelsel.

Deze Hubble-opname toont Kohoutek 4-55, een planetaire nevel op een afstand van 4600 lichtjaar in het sterrenbeeld Cygnus
Deze Hubble-opname toont Kohoutek 4-55, een planetaire nevel op een afstand van 4600 lichtjaar in het sterrenbeeld Cygnus – Zwaan. Credit: NASA/ESA/Hubble/K. Noll.

Planetaire nevels zijn de spectaculaire laatste vertoning aan het einde van het leven van een ster. Zodra een rode reus zijn beschikbare brandstof heeft uitgeput en zijn laatste lagen gas heeft afgestoten, zal zijn compacte kern verder krimpen, wat een laatste uitbarsting van kernfusie mogelijk maakt.

De blootgestelde kern bereikt extreem hoge temperaturen en straalt zeer energetisch ultraviolet licht uit dat de enorme wolken van uitgestoten gas van energie voorziet. Moleculen in het gas zijn geïoniseerd en gloeien fel op.

In de opname geven rood en oranje stikstofmoleculen aan, groen is waterstof en blauw staat voor zuurstof in de nevel.

Kohoutek 4-55 bevindt zich op een afstand van ongeveer 4600 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Cygnus – Zwaan. De nevel is ook bekend als UHA 15 en G084.2+01.0 en heeft een ongewone, gelaagde vorm.

De heldere binnenste ring van Kohoutek 4-55 is omgeven door een zwakkere laag gas, allemaal gewikkeld in een brede halo van geïoniseerd stikstof.

Volgens de Hubble-astronomen is het schouwspel bitterzoet, aangezien de korte fase van fusie in de kern na slechts tienduizenden jaren zal eindigen, waardoor een witte dwerg overblijft die de wolken eromheen nooit meer zal verlichten.

Deze afbeelding van Kohoutek 4-55 werd vastgelegd door de Wide Field and Planetary Camera 2 van de Hubble Space Telescope. WFPC2 werd in 1993 geïnstalleerd ter vervanging van de originele Wide Field and Planetary Camera en was verantwoordelijk voor enkele van Hubble’s meest aansprekende afbeeldingen en fascinerende ontdekkingen, aldus de astronomen. In 2009, tijdens de laatste onderhoudsmissie, werd WFPC2 op zijn beurt vervangen door de Wide Field Camera 3 (WFC3)

De gegevens voor deze opname zijn slechts 10 dagen voordat het instrument uit de telescoop werd gehaald, gemaakt als een passend afscheid voor WFPC2 na 16 jaar werk.

Astronomen hebben de nieuwste en meest geavanceerde verwerkingstechnieken gebruikt om de gegevens nog een keer tot leven te brengen, wat dit adembenemende nieuwe beeld van Kohoutek 4-55 oplevert.

De opname is vrijgegeven als Hubble Picture of the week 2025, week 14

Eerste publicatie: 7 april 2025
Bron: Hubble/ESA/NASA/sci-news