AstronomieAstronomisch Nieuws

Hubble fotografeert de Kalebas-nevel

De Kalebas-nevel
De Kalebas-nevel in het sterrenbeeld Puppis – Achtersteven. Credit: NASA/ESA/Hubble

De Hubble Space Telescope heeft een schitterende foto gemaakt van een onbekende protoplanetaire nevel die de Kalebas-nevel wordt genoemd. De nevel bevindt zich in het sterrenbeeld Puppis – Achtersteven en is ongeveer 5000 lichtjaar van ons verwijderd.

De opname van de Hubble toont een ster die ooit normaal was maar die zich nu in sneltreinvaart transformeert naar een rode reus om uiteindelijk als een planetaire nevel te eindigen. Tijdens dit proces blaast de ster zijn buitenste lagen van gas en stof de ruimte in.

Omdat deze periode astronomisch gezien maar zeer kort duurt lukt het astronomen maar zelden om een ster in deze fase van zijn evolutie waar te nemen. Recente waarnemingen hebben veel ongebruikelijke moleculen aangetoond in het gas rond de centrale ster waaronder veel zwavelhoudende moleculen zoals waterstofsulfide en zwaveldioxide. Men denkt dat deze moleculen worden gevormd in de schokgolven die zich door het gas voortbewegen. Vanwege de grote hoeveelheden zwavelhoudende componenten heeft de nevel ook wel de bijnaam rotte eieren-nevel.

De nevel heeft ook de bijnaam de Kalebas-nevel, naar zijn uiterlijk of de meer technische aanduiding OH 231.8+04.2 en bevindt zich in het sterrenbeeld Puppis – Achtersteven. De nevel heeft een doorsnede van ongeveer 1,4 lichtjaar en is ongeveer 5000 lichtjaar van ons verwijderd.

De nevel maakt mogelijk deel uit van de open sterrenhoop Messier 46 die uit ongeveer 500 sterren bestaat. Volgens astronomen bestaan de meest compacte delen van de nevel uit materie die recent door de ster is uitgestoten en die in tegenovergestelde richtingen versneld.

Dit materiaal heeft in de foto een gele kleur. Het verplaatst zich met een snelheid van ongeveer 1,5 miljoen kilometer per uur. Een supersonisch schokfront is zichtbaar daar waar waterstof en stikstof met een blauwe kleur oplichten.

Het meeste van de originele massa van de ster bevindt zich nu in de bipolaire gasachtige structuren. Men denkt dat de Kalebas-nevel zich de komende 1000 jaar ontwikkeld tot een volledige bipolaire planetaire nevel.

De kleurenopname van de nevel is samengesteld uit aparte opnames die door de Hubble Advanced Camera for Surveys (ACS), de Wide Field and Planetary Camera 2 (WFPC2) en de Wide Field Camera 3 (WFC3) zijn gemaakt in zichtbaar licht en infrarode golflengte. In totaal werden er negen filters gebruikt om op verschillende golflengtes opnames te maken.

Eerste publicatie: 30 januari 2017
Bron: Hubble Institute