Namen van de NameExoWorlds 2022 campagne bekend
Culturen over de hele wereld hebben lang verbanden gelegd met objecten in de natuurlijke wereld door ze namen te geven in hun moedertaal. Veel beschavingen hebben hun eigen verhalen, mythologieën en culturele contexten ontwikkeld rond lichtvlekjes in de hemel erboven. Door deze verbanden hebben we uiteindelijk onze plek tussen de sterren gevonden. Dit is het verhaal van hoe astronomie een van de vroegste disciplines werd die we nu wetenschap noemen, en het begin van de eeuwige zoektocht van de mensheid om het heelal om ons heen te begrijpen.
Toen de IAU in 1919 werd opgericht, was een van de taken die aan de professionele astronomen werd gedelegeerd, het catalogiseren van hemellichamen en het bieden van consistente conventies voor de naamgeving ervan. Vooruitgang in wetenschap en technologie hebben ons onlangs in staat gesteld een nieuwe categorie van hemellichamen te detecteren, exoplaneten genaamd – planeten die in een baan rond andere sterren draaien. De eerste exoplaneten werden pas drie decennia geleden ontdekt en sindsdien zijn er meer dan 5000 geïdentificeerd. De meeste van deze planeten worden alleen aangeduid met hun wetenschappelijke benamingen en hebben geen verband met onze verhalen en culturen.
De eerste NameExoWorlds-wedstrijd, in 2015, weerspiegelt de echt internationale belangstelling voor astronomie en noemde 19 ExoWorlds (14 sterren en 31 exoplaneten die er omheen cirkelen), met meer dan een half miljoen stemmen uit 182 landen en gebieden. In 2019, als onderdeel van het honderdjarig bestaan van de IAU, bood de NameExoWorlds-wedstrijd van 2019 elk land de kans om één planetair systeem te noemen, bestaande uit een exoplaneet en zijn gastster. Als onderdeel van deze wedstrijd organiseerden 112 landen nationale campagnes waaraan wereldwijd meer dan 780.000 mensen rechtstreeks deelnamen.
De systemen die door NameExoWorlds 2022 zijn benoemd, zijn van bijzonder belang, aangezien ze tot de eerste exoplaneetdoelen van de James Webb Space Telescope (JWST) behoren. Dit internationale ruimteobservatorium, geleid door NASA met zijn partners, ESA en de Canadian Space Agency, zag zijn eerste licht in juli 2022. De exoplaneten zijn ontdekt door middel van een mix van technieken, meestal via de transitmethode en directe beeldvorming.
NameExoWorlds 2022 is een samenwerking tussen de Executive Committee Working Group on Exoplanetary Systems Nomenclature van de IAU en het IAU Office for Astronomy Outreach. In deze editie wil de IAU het publiek, amateurastronomen en exoplanetaire wetenschappers samenbrengen om deze nieuwe reeks beschikbare exowerelden een naam te geven. Iedereen, inclusief studenten en docenten, liefhebbers van astronomie, amateurastronomen en exoplanetaire wetenschappers, kan een team vormen en namen voorstellen voor 20 exoplanetaire systemen, die elk bestaan uit één bekende exoplaneet en zijn gastster.
Het naamgevingsproces begon medio 2022 en de definitieve namen werden begin juni 2023 bekend gemaakt.
De volgende sterren/exoplaneten hebben een naam gekregen:
| Ster | Naam | Exoplaneet | Naam | Sterrenbeeld |
|---|---|---|---|---|
| GJ 1214 | Orkaria | GJ 1214 b | Enaiposha | Ophiuchus |
| GJ 3470 | Kaewkosin | GJ 3470 b | Phailinsiam | Kreeft |
| GJ 367 | Añañuca | GJ 367 b | Tahay | Zeilen |
| GJ 436 | Noquisi | GJ 436 b | Awohali | Leeuw |
| GJ 486 | Gar | GJ 486 b | Su | Maagd |
| HAT-P-12 | Komondor | HAT-P-12 b | Puli | Jachthonden |
| HAT-P-26 | Guahayona | HAT-P-26 b | Guataubá | Maagd |
| HATS-72 | Zembra | HATS-72 b | Zembretta | Waterman |
| HD 95086 | Aiolos | HD 95086 b | Levantes | Kiel |
| HIP 65426 | Matza | HIP 65426 b | Nasjakopajk | Centaurus |
| L 168-9 | Danfeng | L 168-9 b | Qingluan | Toekan |
| LHS 3844 | Batsũ̀ | LHS 3844 b | Kua’kua | Indiaan |
| LTT 9779 | Uúba | LTT 9779 b | Cuancoá | Beeldhouwer |
| WASP-121 | Dilmun | WASP-121 b | Tylos | Achtersteven |
| WASP-166 | Filetdor | WASP-166 b | Catalineta | Waterslang |
| WASP-19 | Wattle | WASP-19 b | Banksia | Zeilen |
| WASP-43 | Gnomon | WASP-43 b | Astrólabos | Sextant |
| WASP-63 | Kosjenka | WASP-63 b | Regoč | Duif |
| WASP-69 | Wouri | WASP-69 b | Makombé | Waterman |
| WD 0806-661 | Maru | WD 0806-661 b | Ahra | Vliegende Vis |
Klik op de naam voor meer uitleg over de betekenis van de naam en de bekende eigenschappen van de ster en zijn planeet.
Eerste publicatie: 10 juni 2023
Bron: NameExoWorlds
