Woordenlijst M
woordenlijst — A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Maancyclus
Terwijl de Aarde om de Maan draait, doorloopt ze fasen die beginnen en eindigen met een Volle Maan. De volledige maancyclus duurt ongeveer 29,5 dagen.
Maanoccultatie
Een gebeurtenis waarbij de Maan voor een verder weg gelegen hemellichaam zoals een ster of planeet, passeert waardoor dit tijdelijk aan het zicht wordt onttrokken.
Magnitude
De helderheid van een astronomisch object. De schijnbare magnitude is de helderheid vane en object gezien vanaf de Aarde, terwijl de absolute magnitude gelijk is aan de schijnbare magnitude die het object zou hebben als he top een hypothetische afstand van 10 parsec (32,6 lichtjaar) van de Aarde zou worden geplaatst. Absolute magnitude wordt gebruikt om de intrinsieke helderheid van sterren en andere astronomische objecten met elkaar te vergelijken.
De magnitudeschaal is een inverse logaritmische schaal, wat betekent dat hoe lager het getal, hoe helderder het object is. De Zon heeft bijvoorbeeld een schijnbare helderheid van magnitude -26,7. De Volle Maan heeft een schijnbare helderheid van magnitude -12,7 en Sirius, de helderste ster aan de nachtelijke sterrenhemel, heeft een schijnbare helderheid van magnitude -1,5.
De magnitudeschaal is zo geconstrueerd dat een verschil van 5 magnitudes overeenkomt met een helderheidsverschil van precies 100.
Mare
Een grote donkere ijzerrijke basaltvlakte op het maanoppervlak. Een mare is ontstaan door afkoelende lava en lijkt gladder en donkerder dan de hooglanden van de Maan. Het woord “Mare” is Latijn voor “zee”, omdat vroege astronomen dachten dat het watermassa’s waren.
De Amerikaanse Apollo 11 met aan boord Neil Armstrong en Buzz Aldrin landde in Mare Tranquilitatis oftewel de Zee der Stilte.
Meridiaan
Een denkbeeldige lijn die van noord naar zuid om de Aarde draait. Wanneer de Zon (of een ander hemellichaam) de meridiaan passeert, bereikt deze het hoogste punt aan de hemel. Anti-meridiaan en post-meridiaan markeren de tijden vóór en nadat de meridiaan is gepasseerd.
Messier Catalogus
De Messier Catalogus is een beroemde catalogus in de astronomie. De catalogus bestaat uit 110 deepsky-objecten waaronder open en bolvormige sterrenhopen, sterrenstelsels, nevels, een asterisme, een dubbelster en zelfs een supernovarestant. De catalogus werd in de 18de eeuw door Charles Messier samengesteld.
Messier was een kometenjager die op 26 juni 1730 in Badonviller, Frankrijk, werd geboren. Bij het zoeken naar kometen raakte hij gefrustreerd door vaste objecten die op kometen aan de nachtelijke hemel leken maar dat in werkelijkheid niet waren. Deze vage “komeet”-achtige objecten hinderden zijn zoektochten, dus catalogiseerde hij ze om ze in de toekomst te vermijden.
De eerste versie van zijn catalogus bevatte 45 objecten en werd in 1774 gepubliceerd in het tijdschrift van de Franse Academie van Wetenschappen in Parijs. In de daaropvolgende zeven jaar werkte hij de catalogus bij en publiceerde in 1781 een definitieve versie met daarin 103 objecten. Veel van deze objecten heeft hij zelf ontdekt.
Tussen 1921 en 1966 ontdekten astronomen en historici bij verschillende gelegenheden bewijs van nog eens zeven deepsky-objecten die werd waargenomen door Messier of zijn vriend en assistent Pierre Mechain, kort nadat de definitieve versie was gepubliceerd. Deze objecten, genummerd M104 tot en met M110, worden nu door astronomen geaccepteerd als “officiële” Messier-objecten.
De Messier Catalogus wordt nog steeds gebruikt door professionele en amateurastronomen.
Meteoor
Meteoren, ook wel bekend als “vallende sterren”, worden veroorzaakt doordat kleine stukjes materiaal de atmosfeer van de Aarde binnendringen en vervolgens verbranden. Het deeltje heeft doorgaans de grootte van een zandkorrel en is te klein om gezien te worden maar als het in de atmosfeer opbrandt, is de resulterende ionisatie vanaf de grond zichtbaar als een lichtstreep in de lucht.
Meteoriet
De meeste meteoren verbranden volledig in de atmosfeer van de Aarde, maar sommige overleven het wel en landen op de grond. Ze staan bekend als meteorieten.
Minima
De dalen in de lichtcurve van een veranderlijke ster.
Mira-variabelen
Zijn grote rode veranderlijke sterren met perioden van minstens 100 dagen en die in vele magnitudes kunnen variëren. Het prototype is de ster Mira – Alpha Ceti, die op zijn helderste gemakkelijk met het blote oog kan worden gezien (magnitude 3), maar op zijn zwakst een kleine telescoop nodig heeft om gemakkelijk te kunnen worden gezien (magnitude 12).
Moving Cluster
Een fysieke groep sterren die door de ruimte beweegt en gewoonlijk een gemeenschappelijke oorsprong heeft. De bekendste moving cluster is de Ursa Major Moving Group.
Multi-coated lens
Een lens of correctieplaat met verschillende heldere coatings op het oppervlak om ongewenste reflecties te verminderen.