De sterrenhemel van juli 2023
In juli hebben we op het noordelijk halfrond nog steeds last van grijze nachten. Het wordt niet helemaal donker. Wel hebben we in de eerste helft van de maand nog een kans op lichtende nachtwolken. Het lichtende nachtwolken seizoen duurt ongeveer zes tot acht weken en is geconcentreerd rond de zomersolstice.
Op 6 juli om 22:07 uur bereikt de Aarde zijn aphelium. De afstand tussen de Aarde en de Zon is dan op zijn grootst en bedraagt 1,016680584 Astronomische Eenheden. Dit komt overeen met 152.093.178,67 kilometer.
Geschiedenis
- 11 juli 2019 – de Japanse ruimtesonde Hayabusa2 verzamelt materiaal van de asteroïde Ryugu.
- 20 juli 1976 – de Amerikaanse ruimtesonde Viking 1 maakt een geslaagde landing in Chryse Planitia op Mars. De ruimtesonde bleef tot 11 november 1982 functioneren.
- Na het succesvol naar de Aarde retourneren van materiaal van de asteroïde (162173) Ryugu kreeg de Hayabusa2 nieuwe doelen toegewezen. In juli 2026 zal de ruimtesonde een scheervlucht maken langs de asteroïde (98943) 2001 CC21 en in juli 2031 zal asteroïde (1998) KY26 worden bezocht.
Kaart van de actuele sterrenhemel
De positie van de kaart is voor Geleen, de huidige thuisbasis van Kuuke, maar de kaart is ook goed bruikbaar voor andere delen van Nederland.
Gebruik:
- Klik op de datum/tijd om deze te veranderen
- Klik op de coördinaten om een andere locatie te kiezen
- Klik en sleep op de kaart om een ander deel van de sterrenhemel te bekijken
- Klik op de kaart en druk dan op ? op je toetsenbord om een lijst te krijgen met alle commando’s die je m.b.v. het toetsenbord kan uitvoeren
Waarnemen
De Maan in juli 2023
| Maanfase | Datum | Tijd | Afstand tot de Aarde (km) |
|---|---|---|---|
| Volle Maan | 3 juli 2023 | 13:40:30 | 367.361 |
| Laatste Kwartier | 10 juli 2023 | 03:49:07 | 372.090 |
| Nieuwe Maan | 17 juli 2023 | 20:33:06 | 403.133 |
| Eerste Kwartier | 26 juli 2023 | 00:08:12 | 390.311 |
Zie ook Kuuke’s Maan kalender
| Dag | Tijd | |
| 01 | 07:06 | Mercurius in bovenconjunctie met de Zon |
| 01 | 09:55 | Antares 1,5° ten zuiden van de Maan |
| 03 juli tot 15 augustus | De meteorenzwerm der α-Capricorniden is actief | |
| 03 | 13:40 | Volle Maan |
| 05 | 00:25 | De Maan in zijn perigeum = 360.149 km van de Aarde |
| 06 | 22:07 | De Aarde in zijn aphelium = 1,016680584 AE van de Zon |
| 07 | 05:10 | Saturnus 2,7° ten noorden van de Maan |
| 08 | 16:12 | Neptunus 1,7° ten noorden van de Maan |
| 10 | 03:49 | Laatste Kwartier |
| 11 | 23:21 | Jupiter 2,2° ten zuiden van de Maan |
| 12 juli tot 23 augustus | De meteorenzwerm der Zuidelijke δ-Aquariden is actief | |
| 12 | 19:48 | Uranus 2,3° ten zuiden van de Maan |
| 14 | 07:05 | Aldebaran 8,8° ten zuiden van de Maan |
| 15 juli tot 10 augustus | De meteorenzwerm de Piscis Austriniden is actief | |
| 17 juli tot 24 augustus | De meteorenzwerm der Perseïden is actief | |
| 17 | 20:33 | Nieuwe Maan |
| 19 | 10:56 | Mercurius 3,5° ten zuiden van de Maan |
| 20 | 08:57 | Maan in zijn apogeum = 406.289 km van de Aarde |
| 20 | 10:37 | Venus 7,9° ten zuiden van de Maan |
| 20 | 16:32 | Regulus 4,2° ten zuiden van de Maan |
| 21 | 06:00 | Mars 3,3° ten zuiden van de Maan |
| 25 | 05:41 | Spica 2,8° ten zuiden van de Maan |
| 26 | 00:08 | Eerste Kwartier |
| 26 | 15:00 | Mercurius 5,3° ten noorden van Venus |
| 28 | Maximum der Piscis Austriniden | |
| 28 | 19:46 | Antares 1,2° ten zuiden van de Maan |
| 30 | Maximum per α-Capricorniden | |
| 30 | Maximum der Zuidelijke δ-Aquariden |
Tijden zijn gebaseerd op de dichtste nadering tussen de twee hemellichamen. Bekijk samenstanden eerder of later op de avond als het donker is. Planeten zijn niet altijd waarneembaar vanuit Nederland.
De Bokkenmaan
In Noord-Amerika wordt de Volle Maan in juli ook wel de “Bokkenmaan” genoemd. Deze term is afkomstig van het feit dat in deze periode het nieuwe gewei begint te groeien bij de mannetjesherten (bokken). Maar er zijn meer namen voor deze Volle Maan. De Chippewa en Ojibe bij de Grote Meren in Noord-Amerika noemen deze Volle Maan ook wel de “Frambozenmaan”. De Arapaho van de Grote Vlaktes en de Omaha van de Centrale Vlaktes noemen deze maan de “maan als de buffel brult”. In Europa staat de Volle Maan van juli ook wel bekend als de “Dondermaan” en de Hooimaan”.
Zichtbaarheid van het International Space Station
De volgende link geeft je een tabel voor de zichtbaarheid van het International Space Station (externe link, opent in nieuw venster, NASA-website) voor de komende dagen. De gegeven tijden gelden strikt genomen voor Maastricht.
De planeten in juli 2023
Mercurius
Mercurius is op 1 juli in bovenconjunctie met de Zon. De planeet bevindt zich veel te dicht bij de Zon om goed waarneembaar te zijn. Misschien kan de planeet tegen het einde van de maand, laag boven de horizon worden gevonden.
Venus
Venus is deze maand nog erg helder. De planeet heeft midden juli een visuele helderheid van magnitude -4,7. Venus bevindt zich dicht bij de Zon maar kan toch nog worden gezien. Kijk ’s avonds kort na zonsondergang richting zuidwesten.
Mars
Mars bevindt zich deze maand in het sterrenbeeld Leeuw – Leo en heeft een visuele helderheid van magnitude 1,7 tot 1,8. De planeet gaat steeds vroeger onder en in de tweede helft van de maand is de planeet niet meer zichtbaar.
Jupiter
Jupiter bevindt zich in het sterrenbeeld Ram – Aries. De heldere planeet is voor zonsopkomst aan de ochtendhemel zichtbaar. Tegen het einde van de maand komt de planeet al vlak na middernacht op.
Saturnus
Saturnus begint aan het begint van de maand aan zijn retrograde beweging en zal op 27 augustus in oppositie met de Zon komen. De planeet komt aan het begin na middernacht op. Tegen het einde van de maand zal dat al aan het einde van de burgerlijke schemering zijn.
Uranus
Ook Uranus bevindt zich in het sterrenbeeld Ram – Aries en is aan het einde van de maand op de grens met het sterrenbeeld Stier – Taurus te vinden. Uranus heeft een visuele helderheid van magnitude 5,8.
Neptunus
Neptunus verblijft nog steeds in het sterrenbeeld Vissen – Pisces en heeft een visuele helderheid van magnitude 7,9.
De sterrenhemel in juli 2023
De sterrenhemel boven de noordelijke horizon
Laag boven de horizon is de heldere ster Capella van het sterrenbeeld Auriga – Voerman nog zichtbaar. In het noordoosten zijn de sterrenbeelden Perseus en Andromeda zichtbaar met daarboven Cassiopeia en Cepheus.
De sterrenhemel boven de oostelijke horizon
De sterren en de sterrenbeelden die de Zomerdriehoek vormen staan deze maand hoog aan de hemel: Cygnus – Zwaan, Lyra – Lier en Aquila – Arend. Laag in het noordoosten komt in de loop van de maand het sterrenbeeld Pegasus op. Rechts van Pegasus de zwakke sterren van het sterrenbeeld Aquarius – Waterman.
De sterrenhemel boven de zuidelijke horizon
Het sterrenbeeld Hercules staat hoog in het zuiden. Onder Hercules de sterren van Serpens – Slang en Ophiuchus – Slangendrager. Deze sterrenbeelden zijn vanwege hun zwakkere sterren lastiger te herkennen. Vlak boven de horizon de sterrenbeelden Sagittarius – Boogschutter en Scorpius – Schorpioen met zijn heldere oranjekleurige ster Antares.
De sterrenhemel boven de westelijke horizon
In het zuidwesten zijn de heldere sterren Spica van het sterrenbeeld Virgo – Maagd en Arcturus van het sterrenbeeld Boötes – Ossenhoeder te zien. In het westen zijn de sterren van Leo – Leeuw nog zichtbaar maar het sterrenbeeld staat al laag aan de horizon en gaat vroeger onder. Hoog in het westen de steelpan van Ursa Major – Grote Beer.
De sterrenhemel boven je hoofd
De kop van Draco – Draak staat deze maand bijna in het zenit. Ook Wega en de rest van het sterrenbeeld Lyra – Lier staan zeer hoog aan de hemel.
Meteorenzwermen
De eerste meteorenzwerm die deze maand actief is, is die van de α-Capricorniden. Deze zwerm is op beide halfronden zichtbaar. Het is een langdurende zwerm die begin juli actief wordt en zichtbaar is tot half augustus. Het maximum is met ongeveer 5 meteoren per uur erg laag maar er kunnen sporadisch wel heldere meteoren bij zijn. Het maximum van de α-Capricorniden valt op 30 juli. Zowel tijdens het begin van de activiteit als het maximum hebben we te maken met een bijna Volle Maan dus dit is niet bepaald gunstig. De α-Capricorniden worden veroorzaakt door de komeet 169P/NEAT. Dit is een van de kometen die door het Near-Earth Asteroid Tracking-programma van de NASA zijn gevonden.
De tweede actieve meteorenzwerm in juli is die van de Zuidelijke δ-Aquariden. Ook deze zwerm is vanaf beide halfronden zichtbaar. De activiteit begint omstreeks 12 juli en gaat door tot ongeveer 23 augustus. Het maximum is op 30 juli. Tijdens dit maximum kan er een ZHR van 30 meteoren per uur worden verwacht. Het is onzeker waar de Zuidelijke δ-Aquariden door worden veroorzaakt maar men vermoedt dat dit de komeet 96P/Macholz is.
Verder is er op het zuidelijk halfrond nog een kleine zwerm te zien, de Piscis Austriniden die actief is tussen ongeveer 15 juli en 10 augustus. Het maximum valt op28 juli, enkele dagen voor Volle Maan.
De belangrijkste meteorenzwerm die in juli in activiteit begint zijn de Perseïden. Deze beginnen actief te worden vanaf 17 juli, als het Nieuwe Maan is, en ze hebben een sterk maximum op 12-13 augustus.
